στρέφω

στρέφω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική στρέφω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *strebʰ-

ΔΦΑ : /ˈstɾe.fo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : στρέ‐φω

στρέφω, αόρ.: έστρεψα, παθ.φωνή: στρέφομαι, π.αόρ.: στράφηκα, μτχ.π.π.: στραμμένος

1. γυρίζω κάποιον ή κάτι προς κάποια άλλη κατεύθυνση
2. (μεταφορικά) αλλάζω τρόπο θέασης και προσέγγισης των πραγμάτων

• στρεπτός
• στρέφομαι
• στρέψη
• → δείτε και τη λέξη στρίβω

• ενδοστρέφεια
• ενδοστρεφής
• εξωστρέφεια
• εξωστρεφής
• εσωστρέφεια
• εσωστρεφής
• στρεφοποδία
• στρεψαυχενία
• στρεψόδικος
• → δείτε τις λέξεις αναστρέφω, αντιστρέφω, αποστρέφω, διαστρέφω, επιστρέφω, καταστρέφω, μεταστρέφω, περιστρέφω, συναναστρέφομαι και συστρέφω

Παθητική φωνή → λείπει η κλίση

• στρέφω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• λήγουν σε -στρέφω - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

στρέφω < άγνωστης ετυμολογίας. Μεγάλη ποικιλία μεταπτωτικών βαθμίδων με εκφραστική εναλλαγή β, φ • Η Ετυμολογία χρειάζεται ανάπτυξη με τεκμηρίωση. Μπορείτε να βοηθήσετε;  

στρέφω

1. στρέφω εδώ κι εκεί ή προς ένα μέρος, στρέφω, περιστρέφω, γυρίζω, στρίβω
2. συστρέφω, στρίβω σχοινί
3. στραμπουλώ, εξαρθρώνω

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 129.1-129.2

   συνήνεικε χρόνῳ οὐ πολλῷ ὕστερον βασιλέα Δαρεῖον ἐν ἄγρῃ θηρίων ἀποθρῴσκοντα ἀπ᾽ ἵππου στραφῆναι τὸν πόδα. καί κως ἰσχυροτέρως ἐστράφη· ὁ γάρ οἱ ἀστράγαλος ἐξεχώρησε ἐκ τῶν ἄρθρων.

   και δεν πέρασε πολύς καιρός όταν ο βασιλιάς Δαρείος, στο κυνήγι, πηδώντας από το άλογο, στραμπούλιξε το πόδι του: το στραμπούληγμα ήταν κάπως σοβαρό, γιατί ο αστράγαλος βγήκε από την κλείδωση.

   Μετάφραση (1992), Λ. Ζενάκος: @greek‑language.gr

4. (μεταφορικά) (για πόνο) συστρέφω, υποβάλλω σε βασανιστήρια, βασανίζω
5. πλέκω, κλώθω, γνέθω
6. (μεταφορικά) στριφογυρίζω κάτι στο μυαλό μου, σκέφτομαι
7. παρεκτρέπω, σφετερίζομαι ξένα χρήματα, καταχρώμαι
8. εξαπατώ, προκαλώ
9. (για παλαιστές) ανατρέπω τον αντίπαλο
10. (για στρατιώτες) κάνω στροφή ή μεταβολή, αλλάζω κατεύθυνση
11. (στη μέση και παθητική φωνή) συστρέφομαι, περιστρέφομαι, στρέφομαι εδώ κι εκεί, στροφογυρνώ
12. (στη μέση και παθητική φωνή) στρέφομαι προς τα πίσω, επιστρέφω, γυρίζω την πλάτη

    ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 12 (Μ. Τειχομαχία.), στίχ. 42(στίχοι 41-42)

    ὡς δ᾽ ὅτ᾽ ἂν ἔν τε κύνεσσι καὶ ἀνδράσι θηρευτῇσι | κάπριος ἠὲ λέων στρέφεται σθένεϊ βλεμεαίνων·

    Και σαν χοίρος ή λέοντας στην μέση ανδρών και σκύλων | σ᾽ αυτούς γυρίζει μ᾽ αίσθησιν της ρώμης του μεγάλην·

    Έμμετρη Μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς @greek‑language.gr

13. (στη μέση και παθητική φωνή) (για πράγματα) είμαι άφθονος
14. (στη μέση και παθητική φωνή) (για παλαιστές) περιστρέφομαι προκειμένου να εξαπατήσω και να καταβάλω τον αντίπαλο
15. (στη μέση και παθητική φωνή) (για ουράνια σώματα) περιστρέφομαι σε κυκλική τροχιά

    ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ὀδύσσεια, 5 (ε. Ἀπόπλους Ὀδυσσέως παρὰ Καλυψοῦς.), στίχ. 274

    ἥ τ᾽ αὐτοῦ στρέφεται καί τ᾽ Ὠρίωνα δοκεύει,

    δεν φεύγει από τη θέση της γυρίζοντας, μόνο παραμονεύει τον Ωρίωνα,

    Μετάφραση (2006): Δημήτρης Μαρωνίτης @greek‑language.gr

16. (στη μέση και παθητική φωνή) (για συζήτηση) παρεκκλίνω, δολιχοδρομώ, χρησιμοποιώ τεχνάσματα, μηχανορραφώ, χρονοτριβώ
17. (στη μέση και παθητική φωνή) στρέφομαι αποκλειστικά σε κάτι, προσκολλώμαι σε κάτι
18. (στη μέση και παθητική φωνή) περιφέρομαι, συχνάζω, συναναστρέφομαι
19. (στη μέση και παθητική φωνή) μεταστρέφομαι, μετατρέπομαι

    ※  5ος πκε αιώνας ⌘Σοφοκλής, Τραχίνιαι, 1134

    κἂν σοῦ στραφείη θυμός, εἰ τὸ πᾶν μάθοις.

    Μα και σένα θα γύριζε η καρδιά σου, αν θα μάθεις όλο το παν.

    Μετάφραση: Ι.Ν. Γρυπάρης @greek‑language.gr

20. (στη μέση φωνή) περιφέρω μαζί μου, λαμβάνω πίσω, ανακαλώ

• δωρικός τύπος : στράφω
• αιολικός τύπος : στροφῶ (και στρόφω)

• γῆν στρέφω: ανασκάπτω τη γη με τη σκαπάνη ή με το άροτρο
• ποῖ στρέφει;: πού φεύγεις;
• στρέφω ἄνω καὶ κάτω: ανακατεύω κάτι, γυρίζω πάνω κάτω

• (Χρειάζεται επεξεργασία) κατά θέμα:

θέμα στραβ- στρεβ- στρεφ-μ > στρεμμ στρεπ- (στρεψ-)
θέμα στροβ-

θέμα στρομβ-

θέμα στροφ- (δείτε τα συγγενικά και τα σύνθετά τους)

• περίπου 200 Λέξεις στροφ- @perseus.tufts.edu Greek Dictionary Headword Search, Πανεπιστήμιο Tufts
• -στροφος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -στροφος στο Βικιλεξικό

επίσης, → δείτε τη λέξη στρίβω

• τὰ στρεφόμενα: λόγοι με διττή ερμηνεία

• στρέφω - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• στρέφω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• στρέφω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.