σχολή

σχολή < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή σχολή στη σημασία «εκπαιδευτικός χώρος»[1] (αρχαία σημασία: απραξία, για το οποίο δείτε και σχόλη)

• για την υποδιαίρεση πανεπιστημιακού μαθήματος < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική faculté, école ή τη γερμανική Fakultät
• για το σύστημα, τεχνοτροπία < σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική > λατινική schola < αρχαία ελληνική σχολή

ΔΦΑ : /sxoˈli/

τυπογραφικός συλλαβισμός : σχο‐λή

τονικό παρώνυμο: σχόλη

σχολή θηλυκό

1. (εκπαίδευση) εκπαιδευτικός οργανισμός που παρέχει σπουδές
   1. που παρέχει εξωσχολικές σπουδές

      ↪ σχολή χορού, δραματική σχολή

   2. το σύνολο των καθηγητών ή των μαθητών αυτού του οργανισμού
   3. το κτίριο αυτού του οργανισμού
   4. υποδιαίρεση πανεπιστημιακού μαθήματος επιστημονικού κλάδου

      ↪ Η σχολή μας έχει πέντε τμήματα. Πρέπει να δηλώσω στη Γραμματεία του πανεπιστημίου ποιο θα επιλέξω.

2. σύστημα φιλοσοφικό, πνευματικό ή καλλιτεχνική τεχνοτροπία
   • (συνεκδοχικά) το σύνολο των οπαδών ή των μαθητών αυτού του συστήματος

• Λέξεις με σχολ- - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)

• σχολή - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• σχολή - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

σχολή < θέμα σχ- όπως στον αόριστο σχεῖν < σχέ-ειν του έχω με δυσερμήνευτα το θέμα σχο- και το επίθημα -λή.[1] Πιθανόν με θεματικό φωνήεν -ο- + -λ- + -ή όπως βολή, στολή, γονή.[2]

Μάλλον δε συνδέεται με το ἀσχαλάω (διστάζω, δυσανασχετώ).

ΑΠΟΓΟΝΟΙ: Λείπει η παράμετρος για το είδος της σχέσης - Please add the kind of etymological relationship!

⇒ μεσαιωνικά ελληνικά: σχόλη () ⇒ νέα ελληνικά: σχόλη

σχολή, -ῆς θηλυκό

1. (αρχική σημασία) απραξία, αργία, ανάπαυση, ελεύθερος χρόνος

   ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 3 (Θάλεια), 134.2

   ἵνα τρίβωνται πολέμῳ μηδὲ σχολὴν ἄγοντες ἐπιβουλεύωσί τοι

   και για να έχουν ν᾽ ασχολούνται με τον πόλεμο κι όχι να κάθονται αργοί και να συνωμοτούν εναντίον σου

   Μετάφραση (1992): Λεωνίδας Ζενάκος. Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

   1. τεμπελιά
   2. ο χρόνος της ανάπαυσης που χρησιμοποιείται με τρόπο πνευματικά ωφέλιμο

      ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἀνδρομάχη, στίχ. 551 (550-552)

      Ἡγοῦ σὺ θᾶσσον, οὐ γὰρ ὡς ἔοικέ μοι / σχολῆς τόδ' ἔργον, ἀλλ' ἀνηβητηρίαν / ῥώμην με καὶ νῦν λαμβάνειν, εἴπερ ποτέ.

      Οδήγα με πιο γρήγορα. Το ζήτημα δεν παίρνει αργοπορίες. Όσο καμιά άλλη φορά, θα ᾽θελα να ᾽χα του παλικαριού τη δύναμη.

      Μετάφραση (1994): Γιώργος Γεραλής, Αθήνα: Σ. Ι. Ζαχαρόπουλος @greek‑language.gr

2. (μελέτη)
   1. μελέτη, διδασκαλία, φιλοσοφική συζήτηση

      ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Θεαίτητος, 180b

      ἀλλ' οἶμαι τὰ τοιαῦτα τοῖς μαθηταῖς ἐπὶ 'σχολῆς φράζουσιν, οὓς ἂν βούλωνται ὁμοίους αὑτοῖς ποιῆσαι.

      → λείπει η μετάφραση

      ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Πλάτων, Νόμοι, 7, 820c

      φιλονικεῖν ἐν ταῖς τούτων ἀξίαισι σχολαῖς

   2. ομάδα μελέτης ή χώρος διδασκαλίας, σχολείο, σχολή

      ※  4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοτέλης, Πολιτικά, 1313b @perseus.tufts.edu, Ed.Ross, Oxford: Clarendon Press. 1957. (5.9.29-30) Aristotelis Opera omnia, vol.1, Parisiis: Didot, 1862

      καὶ μήτε σχολὰς μήτε ἄλλους συλλόγους ἐπιτρέπειν γίγνεσθαι σχολαστικούς

• σχολῇ
• σχολά

• σχολή - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• σχολή - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.