λίθος

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο/η λίθος οι λίθοι
      γενική του/της λίθου των λίθων
    αιτιατική τον/τη λίθο τους/τις λίθους
     κλητική λίθε λίθοι
Κατηγορία όπως «ζωγράφος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά
λεπτομέρεια κτίσματος από λίθο
διάφοροι πολύτιμοι λίθοι

Ετυμολογία

λίθος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική λίθος < άγνωστης ετυμολογίας

Προφορά
ΔΦΑ : /ˈli.θos/
τυπογραφικός συλλαβισμός : λί‐θος

Ουσιαστικό

λίθος αρσενικό (ή θηλυκό σε παγιωμένες εκφράσεις)

  • (αρσενικό, λόγιο) η πέτρα (ως υλικό οικοδομικών εργασιών, στην ιατρική, κοσμηματοποιία

Συνώνυμα

Εκφράσεις

αρσενικό

θηλυκό

↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική η λίθος οι λίθοι
      γενική της λίθου των λίθων
    αιτιατική τη λίθο τις λίθους
     κλητική λίθε λίθοι
Ο λίθος' ως θηλυκό σε παγιωμένες λόγιες εκφράσεις
Κατηγορία όπως «νόσος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Συγγενικά

Σύνθετα

Μεταφράσεις
    λίθος

→ δείτε τη λέξη πέτρα


Αρχαία ελληνικά (grc)
αρσενικό
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ὁ λίθος οἱ λίθοι
      γενική τοῦ λίθου τῶν λίθων
      δοτική τῷ λίθῳ τοῖς λίθοις
    αιτιατική τὸν λίθον τοὺς λίθους
     κλητική ὦ! λίθε λίθοι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  λίθω
γεν-δοτ τοῖν  λίθοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά
θηλυκό
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ἡ λίθος αἱ λίθοι
      γενική τῆς λίθου τῶν λίθων
      δοτική τῇ λίθῳ ταῖς λίθοις
    αιτιατική τὴν λίθον τὰς λίθους
     κλητική ὦ! λίθε λίθοι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  λίθω
γεν-δοτ τοῖν  λίθοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «νόσος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

λίθος, ήδη ομηρικό ως αρσενικό και θηλυκό < άγνωστης ετυμολογίας

Ουσιαστικό

λίθος αρσενικό ή θηλυκό

  1. αρσενικό
    1. πέτρα, λίθος
    2. οτιδήποτε έχει γίνει σκληρό σαν πέτρα, αντίθετα με το ξύλο ή τη σάρκα
    3. (μεταφορικά) για ηλιθιότητα, αντίστοιχο του κούτσουρο απελέκητο, στόκος
  2. θηλυκό
    1. (ορυκτολογία) λίθος με ξεχωριστές ιδιότητες (όπως ο μαγνήτης) ή πολύτιμος λίθος
    2. κομμάτι κρυστάλλου που συγκεντρώνει σαν φακός τις ακτίνες του ήλιου για το άναμμα φωτιάς
      ↪ ἡ διαφανὴς λίθος
    3. ονομασία διάφορων συμπλεγμάτων από πέτρες που χρησιμοποιούνταν σαν βῆμα για ομιλητές, όπως το βήμα της Πνύκας (στην αρχαία Αθήνα) ή για κήρυκες
    4. (ιατρική) πέτρα μέσα σε κύστη
    5. (ελληνιστική σημασία) ταφόπετρα
    6. (ελληνιστική σημασία) πιόνι ή πούλι παιχνιδιού

Πολυλεκτικοί όροι
  • ἡ διαφανὴς λίθος
  • ἡ Λυδία λίθος: πέτρα από μαύρο σκληρό πέτρωμα με το οποίο ελέγχονταν η καθαρότητα του χρυσού και του ασημιού
  • ἡ Μαγνῆτις λίθος / Ἡρακλεία λίθος: μαγνήτης
  • ἡ μαργαρῖτις λίθος
  • ἡ χυτὴ λίθος: άλλη ονομασία του γυαλιού

Εκφράσεις

Συγγενικά
  • (Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.