επί
Νέα ελληνικά (el)
Ετυμολογία
- επί < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική ἐπί
Προφορά
- ΔΦΑ : /e.pi/ άτονο: προφέρεται μαζί με την επόμενη λέξη)
- ΔΦΑ : /eˈpi/ τονισμένο, όταν αναφέρεται ως λέξη: «το σύμβολο του επί»
- τυπογραφικός συλλαβισμός : ε‐πί
Πρόθεση
επί, επ' (πριν από φωνήεν που έπαιρνε ψιλή), εφ' (πριν από φωνήεν που έπαιρνε δασεία)
- (+ γενική)
- (με χρονική σημασία) κατά τη διάρκεια, την εποχή του...
- ↪ επί Tουρκοκρατίας
- (με τοπική σημασία) πάνω
- ↪ Η πυρκαγιά κατέκαψε ξερά χόρτα και επί τόπου βρέθηκαν δύο οχήματα της Πυροσβεστικής.
- ↪ χόκεϊ επί πάγου
- σχετικά με...
- ↪ Η ομάδα δεν θα συνεδριάσει επί του θέματος για αυτήν την εβδομάδα τουλάχιστον.
- (με χρονική σημασία) κατά τη διάρκεια, την εποχή του...
- (+ αιτιατική) εκφράζει χρονική διάρκεια: για
- ↪ επί πολλή ώρα
- (+ δοτική) δηλώνει αιτία, τρόπο, σκοπό → δείτε τις εκφράσεις
- (μαθηματικά)
- δείχνει πολλαπλασιασμό
- ↪ δύο επί τέσσερα ίσον οκτώ
- σύμβολο: ×
- (συναρτήσεις) δείχνει ότι κάθε στοιχείο του δεύτερου συνόλου είναι εικόνα τουλάχιστον ενός στοιχείου του πρώτου συνόλου
- δείχνει πολλαπλασιασμό
- επ' ακολουθεί λέξη με αρχικό φωνήεν που δεν έπαιρνε δασεία
- εφ' ακολουθεί λέξη με αρχικό φωνήεν που παλιά έπαιρνε δασεία
Συγγενικά
Μεταφράσεις
Εκφράσεις
| έκφραση | παλιότερη γραφή | με πτώση |
|---|---|---|
| άλμα επί κοντώ | ἅλμα ἐπὶ κοντῷ | δοτική |
| ασκήσεις επί χάρτου | ἀσκήσεις ἐπὶ χάρτου | γενική |
| έκαστος εφ' ω ετάχθη | ἕκαστος ἐφ' ᾧ ἐτάχθη | δοτική |
| επανέρχομαι επί το κρείττον | ἐπανέρχομαι ἐπὶ τὸ κρεῖττον | αιτιατική |
| επ' αγαθώ | ἐπ' ἀγαθῷ | δοτική |
| επ' αγκύρα | ἐπ' ἀγκύρᾳ | δοτική |
| επ' ανδραγαθία | ἐπ' ἀνδραγαθίᾳ | δοτική |
| επ' ακριβώς, επακριβώς | ἐπ' ἀκριβῶς, ἐπακριβῶς | επίρρημα |
| επ' ακροατηρίω | ἐπ' ἀκροατηρίῳ | δοτική |
| επ' αμοιβή | ἐπ' ἀμοιβῇ | δοτική |
| επ' αόριστον | ἐπ' ἀόριστον | αιτιατική |
| επ' αορίστου χρόνου | ἐπ' ἀορίστου χρόνου | γενική |
| επ' άπειρον | ἐπ' ἄπειρον | αιτιατική |
| επ' αυτού | ἐπ' αὐτοῦ | γενική |
| επ' αριστερά | ἐπ' ἀριστερά | επίρρημα |
| επ' αυτοφώρω | ἐπ' αὐτοφώρῳ | δοτική |
| επ' εσχάτη προδοσία | ἐπ' ἐσχάτῃ προδοσίᾳ | δοτική |
| επ' εσχάτων | ἐπ' ἐσχάτων | γενική |
| επ' ευκαιρία | ἐπ' εὐκαιρίᾳ | δοτική |
| επ' ονόματι | ἐπ' ὀνόματι | δοτική |
| επ' ουδενί | ἐπ' οὐδενί | δοτική |
| επ' ουδενί λόγω | ἐπ' οὐδενὶ λόγῳ | δοτική |
| επ' ώμου | ἐπ' ὤμου | γενική |
| επ' ωφελεία | ἐπ' ὠφελείᾳ | δοτική |
| επί αιώνες | ἐπὶ αἰῶνες | αιτιατική |
| επί γενεές γενεών | ἐπὶ γενεὲς γενεῶν | γενική |
| επί Γης ειρήνη | ἐπὶ Γῆς εἰρήνη | γενική |
| επί δεξιά | ἐπὶ δεξιά | επίρρημα |
| επί διδακτορία | ἐπὶ διδακτορίᾳ | δοτική |
| επί δικαίων και αδίκων | ἐπὶ δικαίων καὶ ἀδίκων | γενική |
| επί ημερομισθίω | ἐπὶ ἡμερομισθίῳ | δοτική |
| επί ζημία | ἐπὶ ζημίᾳ | δοτική |
| επί θύραις | ἐπὶ θύραις | δοτική |
| επί ίσοις όροις | ἐπὶ ἴσοις ὅροις | δοτική |
| επί καθημερινής βάσεως | ἐπὶ καθημερινῆς βάσεως | γενική |
| επί κατασκοπία | ἐπὶ κατασκοπίᾳ | δοτική |
| επί κεφαλής, επικεφαλής | ἐπὶ κεφαλῆς, ἐπικεφαλῆς | γενική |
| επί λέξει | ἐπὶ λέξει | δοτική |
| επί λόγω τιμής | ἐπὶ λόγῳ τιμῆς | δοτική |
| επί μακρόν | ἐπὶ μακρόν | αιτιατική |
| επί μάλλον και μάλλον | ἐπὶ μᾶλλον καὶ μᾶλλον | επίρρημα |
| επί ματαίω | ἐπὶ ματαίῳ | δοτική |
| επί μέρους, επιμέρους | ἐπὶ μέρους, ἐπιμέρους | γενική |
| επί μέτρω | ἐπὶ μέτρῳ | δοτική |
| επί μισθώ | ἐπὶ μισθῷ | δοτική |
| επί μονίμου βάσεως | ἐπὶ μονίμου βάσεως | γενική |
| επί ξύλου κρεμασμένος | ἐπὶ ξύλου κρεμασμένος | γενική |
| επί ξυρού ακμής | ἐπὶ ξυροῦ ἀκμῆς | γενική |
| επί παντός (του) επιστητού | ἐπὶ παντὸς (τοῦ) ἐπιστητοῦ | γενική |
| επί παραγγελία | ἐπὶ παραγγελίᾳ | δοτική |
| επί παραδείγματι | ἐπὶ παραδείγματι | δοτική |
| επί παρακαταθήκη | ἐπὶ παρακαταθήκῃ | δοτική |
| επί πίνακι | ἐπὶ πίνακι | δοτική |
| επί πιστώσει | ἐπὶ πιστώσει | δοτική |
| επί πλέον, επιπλέον | ἐπὶ πλέον, ἐπιπλέον | επίρρημα |
| επί πληρωμή | ἐπὶ πληρωμῇ | δοτική |
| επί πλοίου | ἐπὶ πλοίου | γενική |
| επί ποδός | ἐπὶ ποδός | γενική |
| επί ποδός πολέμου | ἐπὶ ποδὸς πολέμου | γενική |
| επί ποινή | ἐπὶ ποινῇ | δοτική |
| επί πόνου | ἐπὶ πόνου | γενική |
| επί προεδρίας | ἐπὶ προεδρίας | γενική |
| επί προσθέτως, επιπροσθέτως | ἐπὶ προσθέτως, ἐπιπροσθέτως | επίρρημα |
| επί πτυχίω | ἐπὶ πτυχίῳ | δοτική |
| επί σειράν ετών | ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν | αιτιατική |
| επί σκηνής | ἐπὶ σκηνῆς | γενική |
| επί σκοπόν | ἐπὶ σκοπόν | αιτιατική |
| επί συμβάσει | ἐπὶ συμβάσει | δοτική |
| επί συνόλου | ἐπὶ συνόλου | γενική |
| επί τα βελτίω | ἐπὶ τὰ βελτίῳ | δοτική |
| επί τα ίχνη | ἐπὶ τὰ ἴχνη | αιτιατική |
| επί τα χείρω | ἐπὶ τὰ χείρῳ | δοτική |
| επί τέλους, επιτέλους | ἐπὶ τέλους, ἐπιτέλους | γενική |
| επί τη βάσει | ἐπὶ τῇ βάσει | δοτική |
| επί τη εμφανίσει | ἐπὶ τῇ ἐμφανίσει | δοτική |
| επί τη επετείω | ἐπὶ τῇ ἐπετείῳ | δοτική |
| επί τη ευκαιρία | ἐπὶ τῇ εὐκαιρίᾳ | δοτική |
| επί τη συμπληρώσει | ἐπὶ τῇ συμπληρώσει | δοτική |
| επί της αρχής | ἐπὶ τῆς ἀρχῆς | γενική |
| επί της ουσίας | ἐπὶ τῆς οὐσίας | γενική |
| επί της υποδοχής | ἐπὶ τῆς ὑποδοχῆς | γενική |
| επί τιμή | ἐπὶ τιμῇ | δοτική |
| επί το ακριβέστερον | ἐπὶ τὸ ἀκριβέστερον | αιτιατική |
| επί το ακριβότερον | ἐπὶ τὸ ἀκριβότερον | αιτιατική |
| επί το απλούστερον | ἐπὶ τὸ ἁπλούστερον | αιτιατική |
| επί το αυστηρότερον | ἐπὶ τὸ αὐστηρότερον | αιτιατική |
| επί το έργον | ἐπὶ τὸ ἔργον | αιτιατική |
| επί το δικαιότερον | ἐπὶ τὸ δικαιότερον | αιτιατική |
| επί το λαϊκότερον | ἐπὶ τὸ λαϊκότερον | αιτιατική |
| επί το ορθότερον | ἐπὶ τὸ ὀρθότερον | αιτιατική |
| επί το χείρον | ἐπὶ τὸ χεῖρον | αιτιατική |
| επί τοις εκατό | ἐπὶ τοῖς ἑκατό | δοτική |
| επί τοις χιλίοις | ἐπὶ τοῖς χιλίοις | δοτική |
| επί τον τύπον των ήλων | ἐπὶ τὸν τύπον τῶν ἥλων | αιτιατική |
| επί τόπου, επιτόπου | ἐπὶ τόπου, ἐπιτόπου | γενική |
| επί του θέματος | ἐπὶ τοῦ θέματος | γενική |
| επί του θησιατηρίου | ἐπὶ τοῦ θησιαστηρίου | γενική |
| επί του οποίου | ἐπὶ τοῦ ὁποίου | γενική |
| επί του παρόντος | ἐπὶ τοῦ παρόντος | γενική |
| επί του πιεστηρίου | ἐπὶ τοῦ πιεστηρίου | γενική |
| επί του πρακτέου | ἐπὶ τοῦ πρακτέου | γενική |
| επί του προκειμένου | ἐπὶ τοῦ προκειμένου | γενική |
| επί τούτο | ἐπὶ τοῦτο | αιτιατική |
| επί τούτοις | ἐπὶ τούτοις | δοτική |
| επί τούτου | ἐπὶ τούτου | γενική |
| επί τούτω | ἐπὶ τούτῳ | δοτική |
| επί τροχάδην, επιτροχάδην | ἐπὶ τροχάδην, ἐπιτροχάδην | επίρρημα |
| επί των επάλξεων | ἐπὶ τῶν ἐπάλξεων | γενική |
| επί των ημερών | ἐπὶ τῶν ἡμερῶν | γενική |
| επί των πεπραγμένων | ἐπὶ τῶν πεπραγμένων | γενική |
| επί των τιμών | ἐπὶ τῶν τιμῶν | γενική |
| επί υπεξαιρέσει | ἐπὶ ὑπεξαιρέσει | δοτική |
| επί υφηγεσία | ἐπὶ ὑφηγεσίᾳ | δοτική |
| επί χάρτου | ἐπὶ χάρτου | γενική |
| επί χρήμασι | ἐπὶ χρήμασι | δοτική |
| εφ' άπαξ, εφάπαξ | ἐφ' ἅπαξ, ἐφάπαξ | γενική |
| εφ' ενός ζυγού | ἐφ' ἑνὸς ζυγοῦ | γενική |
| εφ' όλης της ύλης | ἐφ' ὅλης τῆς ὕλης | γενική |
| εφ' όπλου λόγχη | ἐφ' ὅπλου λόγχη | γενική |
| εφ' όρου ζωής | ἐφ' ὅρου ζωῆς | γενική |
| εφ' όσον, εφόσον | ἐφ' ὅσον, ἐφόσον | αιτιατική |
| εφ' ότου, εφότου | ἐφ' ὅτου, ἐφότου | γενική |
| θέτω επί τάπητος | θέτω ἐπὶ τάπητος | γενική |
| πατώ επί πτωμάτων | πατῶ ἐπὶ πτωμάτων | γενική |
| συζητήσεις επί συζητήσεων | συζητήσεις ἐπὶ συζητήσεων | γενική |
| φόρος επί της αξίας | φόρος ἐπὶ τῆς ἀξίας | γενική |
| χόκεϊ επί πάγου | χόκεϊ ἐπὶ πάγου | γενική |
| χόκεϊ επί χόρτου | χόκεϊ ἐπὶ χόρτου | γενική |
| ως επί το πλείστον | ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον | αιτιατική |
Πηγές
- επί - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
- επί - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
- επί - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
- Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.