διαφέρω

διαφέρω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική διαφέρω < δια- + φέρω

ΔΦΑ : /ði̯aˈfe.ɾo/ & /ðʝaˈfe.ɾo/

παλιότερος συλλαβισμός : δι‐α‐φέ‐ρω

διαφέρω, πρτ.: διέφερα, απαρ.: διαφέρει, αόρ.: διέφερα (χωρίς παθητική φωνή)

1. είμαι διαφορετικός, παρουσιάζω μια ή περισσότερες διαφορές από κάτι άλλο

   ↪ Σε τι διαφέρει το ατύχημα από το δυστύχημα;

   • (για μεγέθη) είμαι μεγαλύτερος ή μικρότερος από κάτι άλλο

     ※  Στα διάφορα κράτη μέλη (της ΕΕ), παρατηρούνται μεγάλες διαφορές στον τομέα της υγείας, για παράδειγμα: τα ποσοστά παιδικής θνησιμότητας τον πρώτο χρόνο ζωής διαφέρουν κατά πέντε μονάδες (@ec.europa.eu)

2. υπερέχω, ξεχωρίζω

   ↪ Δοκιμάστε το προϊόν μας! Διαφέρει!

• μοιάζω

με διαφερ-, διαφορ-

• → δείτε και τις λέξεις ενδιαφέρω, διά και φέρω

• → λείπει η κλίση

• διαφέρω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
• διαφέρω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

διαφέρω < δια- + φέρω

διαφέρω

1. μεταφέρω από πάνω ή απέναντι
2. (για χρόνο) περνώ τη ζωή μου

   ※  6ος/5ος πκε αιώνας ⌘ Αἰσχύλος, Χοηφόροι, στίχ. 68 (66-70)

   δι᾽ αἵματ᾽ ἐκποθένθ᾽ ὑπὸ χθονὸς τροφοῦ | τίτας φόνος πέπηγεν οὐ διαρρύδαν. | διαλγὴς ἄτη διαφέρει | τὸν αἴτιον παναρκέτας νόσου βρύειν | [τοὺς δ᾽ ἄκραντος ἔχει νύξ].

   Απ᾽ τα αίματα που χύθηκαν και τα ᾽πιε η μάνα η Γη, | έπηξε η στάλα ασκόρπιστη, εκδίκηση ως να βρει· | σ᾽ άγρια μαρτύρια ο ένοχος μαύρη ζωή περνά | και δεν του λείπει βάσανο να μην τον τυραγνά.

   Μετάφραση, 1η έκδοση (1911): Ιωάννης Ν. Γρυπάρης, Αθήνα:Φέξης @greek‑language.gr

   ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἑλένη, στίχ. 10 @scaife.perseus

   βίον διήνεγκʼ εὐγενῆ τε παρθένον

3. φέρω διαμέσου, φέρω ως το τέλος
4. αντέχω ως το τέλος, βαστώ, υποφέρω, φέρνω εις πέρας
5. μεταφέρω προς διαφορετικές κατευθύνσεις, διασκορπίζω ή αναζητώ, ψάχνω, διασχίζω
6. διαδίδω, εξαπλώνω ολόγυρα
7. σχίζω στα δυο, τεμαχίζω
8. (αμετάβατο) διαφέρω, είμαι διαφορετικός, ανόμοιος

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ἀριστοφάνης, Νεφέλαι, στίχ. 503

   οὐδὲν διοίσεις Χαιρεφῶντος τὴν φύσιν.

   Χαιρεφώντας ολόφτυστος θα γίνεις.

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου, Αθήνα: Τυποβιβλιοτεχνική @greek‑language.gr

9. (μεταφορικά) κατευνάζω, καταπραΰνω την οργή
10. (για γυναίκα) εγκυμονώ

    ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Εὐριπίδης, Ἴων, στίχ. 15 @scaife.perseus

    γαστρὸς διήνεγκʼ ὄγκον. ὡς δʼ ἦλθεν χρόνος,

11. (αμετάβατο) διακρίνομαι, υπερέχω
12. (αμετάβατο) (σε απρόσωπη σύνταξη) με ενδιαφέρει, με νοιάζει, διαφέρει, έχει διαφορά
13. (για πεποίθηση, αντίληψη) επικρατώ, υπερισχύω

    ※  5ος πκε αιώνας ⌘ Θουκυδίδης, Ἱστορίαι, 3, 83.1

    τὸ δὲ ἀντιτετάχθαι ἀλλήλοις τῇ γνώμῃ ἀπίστως ἐπὶ πολὺ διήνεγκεν·

    Ο ανταγωνισμός δημιούργησε απόλυτη δυσπιστία

    Μετάφραση (1965-1968): Άγγελος Σ. Βλάχος, Αθήνα:Γαλαξίας @greek‑language.gr

14. (στην παθητική φωνή) διαφέρω, συγκρούομαι, ανταγωνίζομαι, μάχομαι, φιλονικώ (βλ. οἱ διαφερόμενοι: οι διάδικοι)

    ※ 5ος πκε αιώνας  ⌘ Ἡρόδοτος, Ἱστορίαι, 1 (Κλειώ), 173.2

    διενειχθέντων δὲ ἐν Κρήτῃ περὶ τῆς βασιληίης τῶν Εὐρώπης παίδων Σαρπηδόνος τε καὶ Μίνω, ὡς ἐπεκράτησε τῇ στάσι Μίνως, ἐξήλασε αὐτόν τε Σαρπηδόνα καὶ τοὺς στασιώτας αὐτοῦ·

    Όταν όμως στην Κρήτη ξέσπασε φιλονικία ανάμεσα στα παιδιά της Ευρώπης, το Σαρπηδόνα και το Μίνωα, για το ποιός θα γίνει βασιλιάς, επειδή από τη φιλονικία νικητής βγήκε ο Μίνως, έδιωξε από εκεί το Σαρπηδόνα και τους επαναστάτες του·

    Μετάφραση (1964): Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης Αθήνα:Γκοβόστης @greek‑language.gr

15. (στην παθητική φωνή) (για απόψεις, θεωρίες) διαχωρίζω, διίσταμαι

παράγωγα & σύνθετα με διαφερ-, διαφορ-

• (Χρειάζεται επεξεργασία)

• → δείτε τις λέξεις διά και φέρω

• → λείπει η κλίση

• διαφέρω - Βασικό Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής - Αρχαία Ελληνική Γλώσσα και Γραμματεία - Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2006‑2008. greek‑language.gr
• διαφέρω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• διαφέρω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.