νόμος

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο νόμος οι νόμοι
      γενική του νόμου των νόμων
    αιτιατική τον νόμο τους νόμους
     κλητική νόμε νόμοι
Κατηγορία όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

νόμος < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική νόμος[1][2]

Προφορά
ΔΦΑ : /ˈno.mos/
τυπογραφικός συλλαβισμός : νό‐μος
τονικό παρώνυμο: νομός

Ουσιαστικό

νόμος αρσενικό

  1. (νομικός όρος) υποχρεωτικός κανόνας δικαίου που εφαρμόζεται σε μια κρατική οντότητα, αφού θεσμοθετηθεί από τα αρμόδια νομοθετικά σώματα
    ↪ Στην Ελλάδα οι νόμοι δεν ισχύουν πριν δημοσιευτούν στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
  2. (νομικός όρος) το σύνολο των γραπτών κανόνων δικαίου που ισχύουν σε ένα κράτος, η νομοθεσία
    ↪ ο ελληνικός νόμος
  3. ηθικός κανόνας που ρυθμίζει τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων
    ↪ άγραφος νόμος
  4. (επιστήμες) γενική διατύπωση, συχνά μια μαθηματική σχέση, που αφορά στα φυσικά φαινόμενα και περιγράφει την αιτιώδη σχέση μεταξύ των διαφόρων φυσικών μεγεθών

Πολυλεκτικοί όροι
  • αναγκαστικός νόμος
  • ειδικός νόμος
  • εκλογικός νόμος
  • εκτελεστικός νόμος
  • θεμελιώδης νόμος
  • θεσμικός νόμος
  • ιδρυτικός νόμος
  • ιερός νόμος
  • μηδενικός νόμος
  • νόμοι της αγοράς
  • νόμος-πλαίσιο
  • νόμος της προσφοράς και της ζήτησης
  • πρόταση νόμου
  • στρατιωτικός νόμος
  • σχέδιο νόμου
  • τροποποιητικός νόμος
  • τυπική ισχύς (νόμου)
  • φορολογικός νόμος

Εκφράσεις
  • άγνοια νόμου
  • άγραφος νόμος
  • δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις, βλ. δάσκαλε που δίδασκες και λόγο δεν εκράτεις
  • διά νόμου
  • εκ του νόμου
  • εκτός νόμου
  • εν ονόματι του νόμου
  • έχω ισχύ νόμου
  • θείος νόμος
  • κανονικά και με τον νόμο
  • κατά παράβαση του νόμου
  • κατά νόμο
  • κενά νόμου
  • νόμος είναι το δίκιο του εργάτη
  • νόμος της ζούγκλας
  • νόμος της νύχτας
  • νόμος της σιωπής
  • νόμος του αίματος
  • νόμος του Μέρφι
  • νόμος του ποδοσφαίρου
  • νόμος των πιθανοτήτων
  • νόμω
  • ο λόγος κάποιου είναι συμβόλαιο/νόμος
  • ο νόμος είναι νόμος
  • ο νόμος/οι νόμοι και οι προφήτες
  • όπως ορίζει ο νόμος
  • παίρνω τον νόμο στα χέρια μου
  • παραθυράκι του νόμου
  • παρά τον νόμο
  • πάω με τον νόμο
  • πέφτει βαρύς ο πέλεκυς του νόμου
  • σκληρός νόμος αλλά νόμος
  • το γράμμα του νόμου
  • το μακρύ χέρι του νόμου
  • το πνεύμα του νόμου
  • τόπου συνήθεια, νόμου κεφάλαιο

Συγγενικά

συγγενικά και σύνθετα

  • -νομία Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -νομία στο Βικιλεξικό
  • -νομος Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -νομος στο Βικιλεξικό
  • -νόμος Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -νόμος στο Βικιλεξικό
  • νομο- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα νομο- στο Βικιλεξικό

και

→ και δείτε τους όρους νέμω και -νέμω

Μεταφράσεις
    νόμος

Πηγές


Αρχαία ελληνικά (grc)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ὁ νόμος οἱ νόμοι
      γενική τοῦ νόμου τῶν νόμων
      δοτική τῷ νόμῳ τοῖς νόμοις
    αιτιατική τὸν νόμον τοὺς νόμους
     κλητική ὦ! νόμε νόμοι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  νόμω
γεν-δοτ τοῖν  νόμοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'δρόμος' όπως «δρόμος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

νόμος, ήδη τον 8ο αιώνα στον Ησίοδο < θέμα νομ-, μεταπτωτική βαθμίδα του νέμω [3]

Ουσιαστικό

νόμος αρσενικό

  1. (νομικός όρος) όπως νόμος
  2. συνήθεια
  3. αποτέλεσμα νομής, διανομή, μερισμός

Εκφράσεις

Παράγωγα

παράγωγα & σύνθετα με θέμα νομ-

  • -νομία Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -νομία στο Βικιλεξικό
  • νομο- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με πρόθημα νομο- στο Βικιλεξικό
  • -νομος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -νομος στο Βικιλεξικό
  • -νόμος Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -νόμος στο Βικιλεξικό
  • -νομῶ (-έω) Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -νομῶ στο Βικιλεξικό

και

Συγγενικά
  • θέμα νεμ- → δείτε τη λέξη νέμω

Αναφορές
  1. νόμος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  2. νόμος - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
  3. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.