σκιάζω

σκιάζω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική σκιάζω (κάνω σκιά)[1]

ΔΦΑ : /sciˈa.zo/ (ως τρισύλλαβο)

τυπογραφικός συλλαβισμός : σκι‐ά‐ζω

σκιάζω, πρτ.: σκίαζα, αόρ.: σκίασα, παθ.φωνή: σκιάζομαι, π.αόρ.: σκιάστηκα, μτχ.π.π.: σκιασμένος

1. κάνω σκιά πάνω σε κάτι, π.χ. χρησιμοποιώντας ένα αντικείμενο σαν την ομπρέλα.

   ↪ Περίμενε να σκιάσω μια γωνιά στη βεράντα για να κάτσουμε χωρίς να μας χτυπάει ο ήλιος.

2. (μεταφορικά) επισκιάζω

   ↪ Το όνομα του πατέρα του τον σκιάζει ό,τι και να κάνει.

   ↪ Το ατύχημα σκίασε την εορταστική ημέρα.

3. δημιουργώ σκιές σε μια εικόνα, σε ένα σκίτσο, σε ένα πίνακα ζωγραφικής, ένα σχέδιο

   ↪ Πρέπει να σκιάζεις με αγάπη το έργο σου, γιατί η σκια είναι σκοτεινή, όμως όταν ζωγραφίζεις εκείνη είναι που αναδεικνύει το φως.

4. σκουραίνω με γραμμοσκίαση διάφορα σημεία σε ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο ή σε μια άσκηση γεωμετρίας για να ξεχωρίσουν από το υπόλοιπο, χωρίς απαραιτήτως να υποδηλώνεται σκιά

   ↪ Σκιάστε το τμήμα που αναλογεί στο εμβαδόν που υπολογίσατε.

• ισκιώνω

→ και δείτε τις λέξεις ίσκιος και σκιά

σκιάζω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική σκιάζω (τρομάζω) < αρχαία ελληνική σκιάζω (κάνω σκιά)[1]

ΔΦΑ : /ˈsca.zo/ (με συνίζηση ως δισύλλαβο)

τυπογραφικός συλλαβισμός : σκιά‐ζω

σκιάζω, πρτ.: έσκιαζα, αόρ.: έσκιαξα, παθ.φωνή: σκιάζομαι, π.αόρ.: σκιάχτηκα, μτχ.π.π.: σκιαγμένος

• (λαϊκότροπο) τρομάζω, φοβίζω

  ↪ Μη με σκιάζεις με ιστορίες για φαντάσματα τέτοια ώρα!

  ↪ Σκιάχτηκα μ' αυτά τα τρομερά που γίνηκαν!

  ※  Διονύσιος Σολωμός, Ὕμνος εἰς τὴν Ἐλευθερίαν (1823), από την 4η στροφή

  γιατί τά 'σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά

→ και δείτε τη λέξη σκιά

σκιάζω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική σκιάζω (κάνω σκιά)

σκιάζω, παθητική φωνή: σκιάζομαι

1. κάνω σκιά, ρίχνω σκιά, σκιάζω

   άλλες μορφές: ἰσκιάζω, ἠσκιάζω

2. επισκιάζω, εμποδίζω
3. σχεδιάζω με φωτοσκιάσεις
4. στην παθητική φωνή
   1. βρίσκομαι σε σκιερό μέρος
   2. είμαι σκοτεινός

• ἐσκίαζε, ἔσκιαζεν (παρατατικός)
• θέλει σὲ σκιάσομεν (μέλλοντας)
• νὰ σκιάσουσιν
• σκιάστηκα (παθητικός αόριστος)

μετοχές:

• ἠσκιασμένον
• σκιαζομένη
• σκιάζον

• περισκιάζω
• σκιαζάρης
• σκιανάδα
• σκιανάζω
• σκίασμα
• σκιαστής, σκιάστρια

→ και δείτε τη λέξη σκιά

σκιάζω, παθητική φωνή: σκιάζομαι

• τρομάζω, φοβίζω, εκφοβίζω

  ΑΠΟΓΟΝΟΙ: ⇒ νέα ελληνικά σκιάζω

• ἔσκιαζε (παρατατικός)
• ἔσκιαξε (αόριστος)
• ἐσκιάχτη, ἐσκιάχτητε, ἐσκιάστησαν, ἐσκιάσθηκαν, ἐσκιάχθησαν, σκιάστηκαν (παθητικός αόριστος)
• σκιαχτεῖ

• σκιαστάρης (δειλός)
• σκιαστάρικος

→ και δείτε τη λέξη σκιά

• σκιάζω - LBG - Trapp, Erich, et al. (1994–2007) Lexikon zur byzantinischen Gräzität besonders des 9.-12. Jahrhunderts (Λεξικό της Βυζαντινής Ελληνικής, ιδίως για τον 9ο-12ο αιώνα), Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften (Έκδοση της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών)
• σελ.229, 230-231, 232 Τόμος 20 - Κριαράς, Εμμανουήλ. Λεξικό της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Τόμοι Α'-ΙΗ'. (Τόμοι ΙΕ'-ΙΗ' επιμ. Ιωάννης Ν. Καζάζης) πολυτονικό σύστημα: τόμοι 1-5, μεταγραφή σε μονοτονικό: τόμοι 6-τέλος], pdf.Βιβλιογραφία.  Άπαντα Εμμανουήλ Κριαρά στην Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας.

σκιάζω < σκι(ά) + -άζω

σκῐάζω

1. ρίχνω σκιά
2. (γενικότερα) επικαλύπτω, κρύβω
3. (ελληνιστική σημασία) μεσοπαθητική φωνή σκιάζομαι: στη ζωγραφική, χρησιμοποιώ την τέχνη της σκίασης

• → δείτε τη λέξη σκιά

• → λείπει η κλίση

• σκιάζω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• σκιάζω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.