-ειος
Νέα ελληνικά (el)
| ↓ πτώσεις | ενικός | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | ο | -ειος | η | -εια | το | -ειο |
| γενική | του | -ειου | της | -ειας | του | -ειου |
| αιτιατική | τον | -ειο | τη(ν) | -εια | το | -ειο |
| κλητική | -ειε | -εια | -ειο | |||
| ↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | οι | -ειοι | οι | -ειες | τα | -εια |
| γενική | των | -ειων | των | -ειων | των | -ειων |
| αιτιατική | τους | -ειους | τις | -ειες | τα | -εια |
| κλητική | -ειοι | -ειες | -εια | |||
| ομάδα 'ωραίος', Κατηγορία όπως «θαυμάσιος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές | ||||||
| κλίση για λόγιες, αρχαιοπρεπείς λέξεις | ||||||
| ↓ πτώσεις | ενικός | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | ο | -ειος | η | -εια & -ειος |
το | -ειο |
| γενική | του | -ειου & -είου |
της | -ειας & -είου |
του | -ειου & -είου |
| αιτιατική | τον | -ειο | τη(ν) | -εια & -ειο |
το | -ειο |
| κλητική | -ειε | -εια & -ειε |
-ειο | |||
| ↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ονομαστική | οι | -ειοι | οι | -ειες & -ειοι |
τα | -εια |
| γενική | των | -ειων & -είων |
των | -ειων & -είων |
των | -ειων & -είων |
| αιτιατική | τους | -ειους & -είους |
τις | -ειες & -είους |
τα | -εια |
| κλητική | -ειοι | -ειες & -ειοι |
-εια | |||
| Οι δεύτεροι τύποι, λόγιοι, από την αρχαία κλίση. | ||||||
| Κατηγορία όπως «ευκλείδειος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές | ||||||
Ετυμολογία
- -ειος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική -ειος < -ιος
Προφορά
Επίθημα
-ειος, -α, -ο
- κατάληξη για το σχηματισμό επιθέτων που δηλώνουν ότι κάτι ανήκει ή έχει σχέση με την πρωτότυπη λέξη
- από κύρια ονόματα
- Λουδοβίκος > λουδοβίκειος
- όπως στα αρχαία: Εὐκλείδης > Ευκλείδης > η ευκλείδειος γεωμετρία
- από τα αρχαία ελληνικά: Κυκλώπειος > κυκλώπειος,
- από κοινά ουσιαστικά (προφορά με συνίζηση)
- από κύρια ονόματα
- Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -ειος στο Βικιλεξικό
- Νεοελληνικές λέξεις με επίθημα -είος στο Βικιλεξικό
και
Πηγές
- λήγουν σε -ειος - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)
- λήγουν σε -είος - Αναστασιάδη-Συμεωνίδη, Άννα (2003) Αντίστροφο λεξικό της νέας ελληνικής Ινστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών. Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες)
Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)
Ετυμολογία
- -ειος < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική -ειος < -ιος
Επίθημα
-ειος
- κατάληξη για το σχηματισμό επιθέτων που δηλώνουν σχέση με την πρωτότυπη λέξη
- από κύρια ονόματα
- από προσηγορικά ουσιαστικά
- γυναίκα > γυναίκειος (τύπος του γυναικεῖος)
- καλλιγένειος (από καλή γενιά)
- -εῖος
Αρχαία ελληνικά (grc)
| γένη → | αρσενικό | θηλυκό | ουδέτερο | |||
| ↓ πτώσεις | ενικός | |||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ονομαστική | ὁ | -ειος | ἡ | -είᾱ | τὸ | -ειον |
| γενική | τοῦ | -είου | τῆς | -είᾱς | τοῦ | -είου |
| δοτική | τῷ | -είῳ | τῇ | -είᾳ | τῷ | -είῳ |
| αιτιατική | τὸν | -ειον | τὴν | -είᾱν | τὸ | -ειον |
| κλητική ὦ! | -ειε | -είᾱ | -ειον | |||
| ↓ πτώσεις | πληθυντικός | |||||
| ονομαστική | οἱ | -ειοι | αἱ | -ειαι | τὰ | -ειᾰ |
| γενική | τῶν | -είων | τῶν | -είων | τῶν | -είων |
| δοτική | τοῖς | -είοις | ταῖς | -είαις | τοῖς | -είοις |
| αιτιατική | τοὺς | -είους | τὰς | -είᾱς | τὰ | -ειᾰ |
| κλητική ὦ! | -ειοι | -ειαι | -ειᾰ | |||
| δυϊκός | ||||||
| ονομ-αιτ-κλ | τὼ | -είω | τὼ | -είᾱ | τὼ | -είω |
| γεν-δοτ | τοῖν | -είοιν | τοῖν | -είαιν | τοῖν | -είοιν |
| 2η&1η κλίση, Κατηγορία 'λόγιος' όπως «λόγιος» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές | ||||||
Ετυμολογία
Επίθημα
-ειος, -α, -ον
- -εῖος (επίθημα αττικής διαλέκτου)
Παράγωγα
- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -ειος στο Βικιλεξικό
- Αρχαίες ελληνικές λέξεις με επίθημα -εῖος στο Βικιλεξικό
και
Αναφορές
- Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
Πηγές
- Λέξεις -ειος, -εῖος @perseus.tufts.edu Greek Dictionary Headword Search, Πανεπιστήμιο Tufts
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.