χύτρα

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική η χύτρα οι χύτρες
      γενική της χύτρας των χυτρών
    αιτιατική τη χύτρα τις χύτρες
     κλητική χύτρα χύτρες
Κατηγορία όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

χύτρα < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική χύτρα < χέω και σημασιολογικό δάνειο από τη γερμανική Schnell kockhtopf[1]

Προφορά
ΔΦΑ : /ˈçi.tɾa/
τυπογραφικός συλλαβισμός : χύ‐τρα

Ουσιαστικό
Χύτρες

χύτρα θηλυκό

Πολυλεκτικοί όροι

Συγγενικά

Μεταφράσεις
    χύτρα
    χύτρα ταχύτητας

Αναφορές
  1. χύτρα - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας


Αρχαία ελληνικά (grc)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
χῠτρᾱ-
ονομαστική ἡ χύτρᾱ αἱ χύτραι
      γενική τῆς χύτρᾱς τῶν χυτρῶν
      δοτική τῇ χύτρᾳ ταῖς χύτραις
    αιτιατική τὴν χύτρᾱν τὰς χύτρᾱς
     κλητική ὦ! χύτρᾱ χύτραι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  χύτρᾱ
γεν-δοτ τοῖν  χύτραιν
Το δίχρονο φωνήεν της παραλήγουσας είναι βραχύ.
Γνωρίζουμε το βραχύ ύψιλον από τον γνωστό πληθυντικό «χύτραι».
1η κλίση, ομάδα 'χώρα', Κατηγορία 'σοφία' όπως «σοφία» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

χύτρα < χυτός
Χύτρα με ακροφύσιο για να φεύγει ο ατμός 6ος/4ος αι. π.Χ., Αρχαιολογικό Μουσείο Αρχαίας Αγοράς

Ουσιαστικό

χύτρα θηλυκό

  1. (κουζινικά) πήλινο αγγείο για να βράζει κάτι μέσα του, τσουκάλι
    ※  5ος αιώνας πκε ⌘ Αριστοφάνης, Ὄρνιθες, 76-79
    τοτὲ μὲν ἐρᾷ φαγεῖν ἀφύας Φαληρικάς·
    τρέχω ʼπʼ ἀφύας λαβὼν ἐγὼ τὸ τρύβλιον.
    ἔτνους δʼ ἐπιθυμεῖ, δεῖ τορύνης καὶ χύτρας·
    τρέχω ʼπὶ τορύνη
    Η όρεξη σαν τού ᾽ρθει / να φάει σαρδέλες του Φαλήρου, αρπάζω / μια σκουτέλα και τρέχω για σαρδέλες· / αν θέλει φάβα, χρειάζεται κουτάλα / κι ένα τσουκάλι· τρέχω για κουτάλα.
    Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου @greek‑language.gr
  2. (στον πληθυντικό) χύτραι: το τμήμα της αγοράς όπου πουλούνταν χύτρες
  3. (στον πληθυντικό) κατώτεροι θεοί
  • ιωνικός τύπος : κύθρη
  • ιωνικός τύπος  και μεταγενέστερος τύπος: κύθρα
  • Σικελικός τύπος: κύτρα
  • ιωνικός τύπος : κύτρος

Συγγενικά

Εκφράσεις
  • χυτρεοῦς θεός: θεός από κεραμεικό, ψεύτικος, ανίκανος να βοηθήσει

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.