τσιμπάω

τσιμπάω < τσιμπ(ώ) + -άω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική τσιμπῶ[1] < *τσιμπίζω < *ἐξεμπίζω < *ἐμπίζω < αρχαία ελληνική ἐμπίς [2]

Κουνούπι την ώρα που τσιμπάει άνθρωπο.

ΔΦΑ : /t͡simˈba.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : τσι‐μπά‐ω

τσιμπάω/τσιμπώ, πρτ.: τσιμπούσα/τσίμπατα, αόρ.: τσίμπησα, παθ.φωνή: τσιμπιέμαι, π.αόρ.: τσιμπήθηκα, μτχ.π.π.: τσιμπημένος

1. πιέζω με ένα μυτερό όργανο

   ↪ τον τσίμπησε με τον διαβήτη

   ≈ συνώνυμα: κεντώ, τρυπώ

2. πιέζω κάτι με δυο δάχτυλα ώστε να προξενήσω πόνο

   ↪ τόσο πολύ τον τσίμπησαν που ήρθε κατακόκκινος!

3. (μεταφορικά) τρώω κάτι στα γρήγορα

   ↪ πάω να τσιμπήσω κάτι κι έρχομαι

   ≈ συνώνυμα: τσιμπολογάω / τσιμπολογώ

4. (για έντομα) τρυπώ με το κεντρί

   ↪ οι μύγες τσιμπούν, φαίνεται πως θα βρέξει

   ↪ μην παίζεις με τις σφήκες γιατί θα σε τσιμπήσουν

5. (για πουλιά) τρώω κάτι με το ράμφος

   ↪ τα περιστέρια έρχονται και τσιμπάνε τις ψίχες που τους πετάω

6. (για ψάρια) δαγκώνω το δόλωμα μιας πετονιάς με το στόμα

   ↪ έχει ψάρι, τσιμπάει;

   ≈ συνώνυμα: αγκιστρώνομαι

   • (μεταφορικά) παρασύρομαι από κάτι παραπλανητικό
   • (μεταφορικά) ανταποκρίνομαι σε φλερτ ή ερωτικό κάλεσμα
7. (μεταφορικά) βρίσκω κάποιον τη στιγμή που κάνει κάτι (συνήθως παράνομο)

   ↪ τον τσίμπησε η αστυνομία τη στιγμή που ετοιμαζόταν να κάνει τη διάρρηξη

   ↪ τον τσίμπησα καθώς αντέγραφε από τον διπλανό του

   ≈ συνώνυμα: πιάνω, συλλαμβάνω

8. (μεταφορικά) αυξάνω λίγο

• μύγα σε τσίμπησε;: μου φαίνονται πολύ περίεργα αυτά που κάνεις
• τσίμπα 'να 'ρχίδι!: δεν μας χέζεις, άσε μας ήσυχους, δήλωση άρνησης, δυσφορίας, υποτίμησης ή μειωτικής σκωπτικότητας

• τσίμπημα
• τσιμπηματιά
• τσιμπημένος
• τσιμπητός
• τσιμπιά
• τσιμπιέμαι

• τσιμπολογάω / τσιμπολογώ