προστάτης

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ο προστάτης οι προστάτες
      γενική του προστάτη των προστατών
    αιτιατική τον προστάτη τους προστάτες
     κλητική προστάτη προστάτες
Κατηγορία όπως «ναύτης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

προστάτης < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική προστάτης

Ουσιαστικό

προστάτης αρσενικό (θηλυκό: προστάτρια, προστάτιδα, προστάτισσα, λόγιο: προστάτις)

  1. αυτός που προστατεύει κάποιον ή κάτι
    ↪ ο Άγιος Νικόλαος είναι προστάτης των ναυτικών
  2. (κόσμια) ο νταβατζής
    δεν χρειαζόμαστε προστάτες
  3. (βιολογία) ο αδένας που ανήκει στο ανδρικό γεννητικό σύστημα
    έκανε τελικά εγχείρηση προστάτη;

Συγγενικά

Μεταφράσεις
    που προστατεύει
    αδένας των αρσενικών


Αρχαία ελληνικά (grc)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
προστᾰτα-
ονομαστική ὁ προστάτης οἱ προστάται
      γενική τοῦ προστάτου τῶν προστατῶν
      δοτική τῷ προστάτῃ τοῖς προστάταις
    αιτιατική τὸν προστάτην τοὺς προστάτᾱς
     κλητική ὦ! προστάτᾰ προστάται
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  προστάτᾱ
γεν-δοτ τοῖν  προστάταιν
Το δίχρονο φωνήεν της παραλήγουσας είναι βραχύ.
1η κλίση, ομάδα 'στρατιώτης', Κατηγορία 'τοξότης' όπως «τοξότης» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

προστάτης < προ- + θέμα στα- του ἵσταμαι + -της [1] → δείτε και  προΐστημι < πρό + ἵστημι

Ουσιαστικό

προστάτης αρσενικό

  1. ηγέτης
    ※  4ος/3ος αιώνας πΚΕ - Ξενοφών, Απομνημονεύματα, Γ (X.Mem.3.4.6)
    λέγεις σύ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ὡς τοῦ αὐτοῦ ἀνδρός ἐστι χορηγεῖν τε καλῶς καὶ στρατηγεῖν; λέγω ἔγωγ᾽, ἔφη, ὡς, ὅτου ἄν τις προστατεύῃ, ἐὰν γιγνώσκῃ τε ὧν δεῖ καὶ ταῦτα πορίζεσθαι δύνηται, ἀγαθὸς ἂν εἴη προστάτης, εἴτε χοροῦ εἴτε οἴκου εἴτε πόλεως εἴτε στρατεύματος προστατεύοι.
    → λείπει η μετάφραση
    1. αυτός που στέκεται μπροστά από τους άλλους
    2. ο αρχηγός (πχ ενός κόμματος)
    3. ο κυβερνήτης
  2. ο προστάτης, αυτός που προστατεύει
  3. στην Αρχαία Αθήνα, κάποιος που φρόντιζε για τις νομικές υποθέσεις των μετοίκων

Συγγενικά

→ και δείτε τις λέξεις πρό και ἵστημι

Αναφορές
  1. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.