προστατεύω

προστατεύω < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική προστατεύω (ελληνιστική σημασία: είμαι φύλακας, αρχαία σημασία: είμαι ηγέτης) < προστάτης → δείτε τις λέξεις πρό και ἵσταμαι (θέμα στα-) & σημασιολογικό δάνειο από τη γαλλική protéger [1]

ΔΦΑ : /pɾo.staˈte.vo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : προ‐στα‐τεύ‐ω

προστατεύω, αόρ.: προστάτεψα, παθ.φωνή: προστατεύομαι, π.αόρ.: προστατεύτηκα/-εύθηκα, μτχ.π.π.: προστατευμένος

1. παρέχω προστασία, φυλάω κάποιον από κάτι κακό ή από το ενδεχόμενο να απειληθεί, φροντίζω για την ασφάλεια κάποιου, προφυλάσσω κάποιον από τυχόν κινδύνους

   ↪ προστατεύω τα παιδιά, το σπίτι μου, την υγεία μου, τα δάση, το περιβάλλον

   ↪ Το κράτος πρέπει να προστατεύει τους πολίτες, τις καλές τέχνες, τα εγχώρια προϊόντα, τον εργαζόμενο, τις ελευθερίες.

   ↪ Τα τείχη προστάτευαν τις αρχαίες πόλεις.

   ↪ Η τέντα προστατεύει από τον ήλιο.

2. παράνομα και παρασκηνιακά υποστηρίζω κάποιον

   ↪ Ποιοι προστατεύουν όσους προκαλούν συστηματικά προβοκάτσιες στις διαδηλώσεις;

• απροστάτευτος
• προστασία
• προστατευτικός
• προστατευόμενος (μετοχή)
• προστατευμένος
• προστατευτισμός
• υπερπροστατευτικός

→ και δείτε τη λέξη προστάτης

→ λείπει η κλίση

προστατεύω < προστάτης < προ- + θέμα στα- του ἵσταμαι, μεσοπαθητικής φωνής του ἵστημι [1]

προστατεύω

1. είμαι ηγέτης, είμαι κυβερνήτης, ηγέτης

   ※  5ος/4ος πκε αιώνας ⌘ Ξενοφῶν, Ἀπομνημονεύματα, 3, 4.6

   λέγεις σύ, ἔφη, ὦ Σώκρατες, ὡς τοῦ αὐτοῦ ἀνδρός ἐστι χορηγεῖν τε καλῶς καὶ στρατηγεῖν; λέγω ἔγωγ᾽, ἔφη, ὡς, ὅτου ἄν τις προστατεύῃ, ἐὰν γιγνώσκῃ τε ὧν δεῖ καὶ ταῦτα πορίζεσθαι δύνηται, ἀγαθὸς ἂν εἴη προστάτης, εἴτε χοροῦ εἴτε οἴκου εἴτε πόλεως εἴτε στρατεύματος προστατεύοι.

   → λείπει η μετάφραση

2. (ελληνιστική σημασία) προστατεύω

• προστατέω

• ἀξιοπροστάτευτος
• ἀπροστάτευτος
• διαπροστατεύω
• προστατευτικός

→ και δείτε τη λέξη προστάτης

• προστατεύω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• προστατεύω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.