από

από < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική ἀπό [1][2][3]

• το απ' < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική ἀπ' πριν από το [t] στους τύπους του οριστικού άρθρου ο

ΔΦΑ : /apo/ εντάσσεται φωνολογικά στην επόμενη λέξη ως κλιτικό, π.χ. /apo‿to‿pɾoˈi/ (<από το πρωί>)

τυπογραφικός συλλαβισμός : α‐πό

από, απ' και αφ'

• δηλώνει
  1. τόπο:
     1. αφετηρία

        ↪ Αν ξεκινήσεις τώρα από το σπίτι, θα με προλάβεις.

     2. σημείο εκκίνησης για εκτίμηση, μέτρηση, υπολογισμό

        ↪ Η θερμοκρασία θα κυμανθεί από 25 ως 28 βαθμούς.

     3. μεταβολή κατάστασης

        ↪ από δήμαρχος κλητήρας

     4. απομάκρυνση

        ↪ Φύγε μακριά απ᾿ αυτόν!

  2. καταγωγή ή προέλευση

     ↪ Ο γείτονάς μου είναι από την Αίγυπτο.

     ↪ Ο Μάρκο Πόλο έφερε από την Κίνα το μετάξι στην Ευρώπη.

  3. εξάρτηση

     ↪ κρατήσου από μένα

  4. χρόνο:
     1. αφετηρία

        ↪ Έχω να τον δω απ᾿ την αποφοίτησή μας.

     2. σημείο εκκίνησης χρονικού διαστήματος

        ↪ Θα είμαι εδώ από νωρίς, έλα κι εσύ.

  5. αντιδιαστολή, σύγκριση, προτίμηση

     ↪ Ο Λευτέρης είναι μεγαλύτερος από τον Μάνθο.

     ↪ Προτιμώ τυρί και ψωμί από κάτι γλυκό.

  6. αναγκαστικό αίτιο

     ↪ παρασύρθηκε από την οργή

  7. ποιητικό αίτιο

     ↪ Η αυλή στρώθηκε με χαλίκι από τους εργάτες.

  8. ένα σύνολο που για ένα μέρος του γίνεται αναφορά

     ↪ Δέκα από τους μαθητές ανέλαβαν τη διοργάνωση της εκδρομής.

  9. επιμερισμό'

     ↪ Πήρα από τον καθένα τέσσερα ευρώ.

  10. μέσο ή τρόπο

      ↪ Θα τα πούμε απ᾿ το τηλέφωνο.

  11. αναφορά

      ↪ Η γνώμη του είναι σωστή από την άποψη του κέρδους.

  12. απαλλαγή

      ↪ Εξαιρέθηκε από τη γυμναστική, επειδή είχε πυρετό.

  13. αφαίρεση

      ↪ έξι από είκοσι κάνει δεκατέσσερα

• Για λόγους ευφωνίας:
  • Ο τύπος απ' χρησιμοποιείται πριν από φωνήεν και, μερικές φορές, πριν από τη γενική και την αιτιατική πτώση του οριστικού άρθρου
  • Ο τύπος αφ' χρησιμοποιείται πριν από λέξη που, στο πολυτονικό σύστημα, δασυνόταν

• απο- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα απο- στο Βικιλεξικό
• απ- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα απ- στο Βικιλεξικό
• αφ- Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα αφ- στο Βικιλεξικό

• από δω
• από δω κι εμπρός
• από Θεού άρξασθαι: ας αρχίσομε με επίκληση στη βοήθεια του Θεού
• από καρδιάς: με την καρδιά
• από μηχανής θεός: για πρόσωπο που δίνει λύση ή βοήθεια αποσδόκητα
• από στήθους: με απομνημόνευση
• απ' την κορφή ως τα νύχια: σε όλο το σώμα
• αφ' ης στιγμής: από τη στιγμή, από τότε που.... // αφού
• αφ' υψηλού: υπεροπτικά, αλαζονικά

ΔΦΑ : /apo/ άτονο - συμπροφέρεται με τη λέξη που ακολουθεί

τυπογραφικός συλλαβισμός : α‐πό

από

1. από (για καταγωγή, προέλευση, αίτιο, μέσο)

   ↪ από τίου - από εσένα

2. (στην αρχή της φράσης) επιπλέον

   → δείτε παράθεμα στο απέ

• 'από, 'πο
• απέ, 'πε

• τσ' απέ

• Τσακωνικές λέξεις με πρόθημα απο- στο Βικιλεξικό

• από - σελ.103.jpg, τόμ.1 - Κωστάκης, Θανάσης Π. Λεξικό της τσακωνικής διαλέκτου. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών, τόμοι Α', Β' 1986, τόμος Γ' 1987), Τόμος 1ος@academyofathens