μεγαλώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

μεγαλώνω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική μεγαλώνω < μεγάλ(ος) + -ώνω

Συγκρίνετε με το αρχαίο μεγαλύνω.

Προφορά

ΔΦΑ : /me.ɣaˈlo.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : με‐γα‐λώ‐νω

Ρήμα

μεγαλώνω, αόρ.: μεγάλωσα, μτχ.π.π.: μεγαλωμένος (χωρίς παθητική φωνή)

(μεταβατικό)
1. (μεταβατικό) κάνω κάτι μεγαλύτερο ως προς το μέγεθος
2. (μεταβατικό) ανατρέφω ένα παιδί
  ↪ Έχει τρία παιδιά να μεγαλώσει.
3. (μεταβατικό) κάνω κάποιον να δείχνει μεγαλύτερος σε ηλικία από όσο πραγματικά είναι
  ↪ Αυτά τα ρούχα σε μεγαλώνουν.
(αμετάβατο)
1. (αμετάβατο) γίνομαι μεγαλύτερος ως προς το μέγεθος
  ↪ Η Μαρία μπήκε στον πέμπτο μήνα της εγκυμοσύνης και μεγάλωσε αρκετά η κοιλιά της.
  
  ↪ μεγαλώνουν τα γένια μου
2. (αμετάβατο) γίνομαι μεγαλύτερος στην ηλικία
  ↪ Νοστάλγησε τη γειτονιά όπου μεγάλωσε
  
  ≈ συνώνυμα: ωριμάζω, ανδρώνομαι, ενηλικιώνομαι, γερνάω και γερνώ

Συνώνυμα

Συνώνυμα ή κοντινή σημασία:

Συγγενικά

→ και δείτε τη λέξη μεγάλος & μέγας

Κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	μεγαλώνω	μεγάλωνα	θα μεγαλώνω	να μεγαλώνω		μεγαλώνοντας
β' ενικ.	μεγαλώνεις	μεγάλωνες	θα μεγαλώνεις	να μεγαλώνεις	μεγάλωνε
γ' ενικ.	μεγαλώνει	μεγάλωνε	θα μεγαλώνει	να μεγαλώνει
α' πληθ.	μεγαλώνουμε	μεγαλώναμε	θα μεγαλώνουμε	να μεγαλώνουμε
β' πληθ.	μεγαλώνετε	μεγαλώνατε	θα μεγαλώνετε	να μεγαλώνετε	μεγαλώνετε
γ' πληθ.	μεγαλώνουν(ε)	μεγάλωναν μεγαλώναν(ε)	θα μεγαλώνουν(ε)	να μεγαλώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		μεγάλωσα	θα μεγαλώσω	να μεγαλώσω		μεγαλώσει
β' ενικ.		μεγάλωσες	θα μεγαλώσεις	να μεγαλώσεις	μεγάλωσε
γ' ενικ.		μεγάλωσε	θα μεγαλώσει	να μεγαλώσει
α' πληθ.		μεγαλώσαμε	θα μεγαλώσουμε	να μεγαλώσουμε
β' πληθ.		μεγαλώσατε	θα μεγαλώσετε	να μεγαλώσετε	μεγαλώστε
γ' πληθ.		μεγάλωσαν μεγαλώσαν(ε)	θα μεγαλώσουν(ε)	να μεγαλώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω μεγαλώσει	είχα μεγαλώσει	θα έχω μεγαλώσει	να έχω μεγαλώσει
β' ενικ.	έχεις μεγαλώσει	είχες μεγαλώσει	θα έχεις μεγαλώσει	να έχεις μεγαλώσει
γ' ενικ.	έχει μεγαλώσει	είχε μεγαλώσει	θα έχει μεγαλώσει	να έχει μεγαλώσει
α' πληθ.	έχουμε μεγαλώσει	είχαμε μεγαλώσει	θα έχουμε μεγαλώσει	να έχουμε μεγαλώσει
β' πληθ.	έχετε μεγαλώσει	είχατε μεγαλώσει	θα έχετε μεγαλώσει	να έχετε μεγαλώσει
γ' πληθ.	έχουν μεγαλώσει	είχαν μεγαλώσει	θα έχουν μεγαλώσει	να έχουν μεγαλώσει

Μεταφράσεις

μεγαλώνω ως προς το μέγεθος

μεγαλώνω ως προς την ηλικία

αγγλικά : grow up ^(en)
γαλλικά : grandir ^(fr)

μεγαλώνω ένα παιδί

αγγλικά : raise ^(en), bring up ^(en)
γαλλικά : élever ^(fr)

Πηγές

μεγαλώνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
μεγαλώνω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

μεγαλώνω < μεγάλ(ος) + -ώνω

Συγκρίνετε με μεγαλύνω, μεγαλαίνω

Ρήμα

μεγαλώνω και με παθητικούς τύπους

(μεταβατικό & αμετάβατο) σημασίες όπως και στο νεοελληνικό μεγαλώνω
(μεταβατικό και αμετάβατο) μεγαλώνω στην ηλικία
και παθητικός τύπος, όπως ἐμεγαλώθην
(μεταβατικό) κάνω κάτι σπουδαίο
(μεταβατικό) προσδίδω μεγαλείο
(αμετάβατο) γίνομαι σπουδαίος

Ρηματικοί τύποι

ἐμεγάλωσα
ἐμεγαλώθην
μεγαλώσει

Παράγωγα

μεγαλωμένος (μετοχή)

Συγγενικά

ἀκρομεγαλώνω
μεγαλαίνω
μεγαλυνίσκω
μεγαλύνω
μεγάλωμα

→ και δείτε τη λέξη μεγάλος & μέγας

Πηγές

μεγαλώνω - Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.