αποχρών

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός      
γένη → αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
ονομαστική ο αποχρών
& αποχρώντας		 η αποχρώσα το αποχρών
      γενική του αποχρώντος
& αποχρώντα		 της αποχρώσας
& αποχρώσης*		 του αποχρώντος
    αιτιατική τον αποχρώντα την αποχρώσα το αποχρών
     κλητική αποχρών
& αποχρώντα		 αποχρώσα αποχρών
↓ πτώσεις   πληθυντικός  
γένη → αρσενικό θηλυκό ουδέτερο
ονομαστική οι αποχρώντες οι αποχρώσες τα αποχρώντα
      γενική των αποχρώντων των αποχρωσών των αποχρώντων
    αιτιατική τους αποχρώντες τις αποχρώσες τα αποχρώντα
     κλητική αποχρώντες αποχρώσες αποχρώντα
Οι αρχαίες καταλήξεις για τα τρία γένη: -ῶν -ῶσα, -ῶν από συναίρεση -άων, -άουσα, -άον
Οι δεύτεροι τύποι του αρσενικού, νεότερες μορφές.
* παλιότερος λόγιος τύπος
ομάδα 'κυβερνών', Κατηγορία όπως «κυβερνών» - Παράρτημα:Επίθετα & Μετοχές

Ετυμολογία

αποχρών < (διαχρονικό δάνειο) αρχαία ελληνική ἀποχρῶν, μετοχή ενεργητικού ενεστώτα του ρήματος ἀποχρῶ συνηρημένου τύπου του ἀποχράω (αρκώ) < χράω/χρῶ (χρησμοδοτώ, προμηθεύω) (μεταφραστικό δάνειο από τη μεσαιωνική λατινική causa efficiens[1]

Μετοχή

αποχρών, -ώσα, -ών

  • (λόγιο) επαρκής, αρκετός, ικανοποιητικός στις εκφράσεις:
    1. αποχρών λόγος (αποχρώσα αιτία): (φιλοσοφία) ο βαθύτερος και ουσιαστικότερος λόγος (ή αιτία), για τον οποίο γίνεται κάτι
      ※  Εμπνευστής αυτής της αξιέπαινης αλλά και πανέξυπνης στη σύλληψή της ιδέα είναι ο επιμελητής της παρούσας έκδοσης, (...) ο οποίος (...) αναλύει το σκεπτικό της έκδοσης (...) αλλά και τους σκοπούς, τις βαθύτερες αιτίες και τις αποχρώσες ιδέες που διέπουν αυτό το σεμινάριο. (* εφημερίδα Τα Νέα 26 Σεπτεμβρίου 2013)
      ↪ αρχή του αποχρώντος λόγου: αρχή σύμφωνα με την οποία για κάθε τι υπάρχει μια λογική αιτία
    2. αποχρώσες ενδείξεις (νομικός όρος) επαρκείς ενδείξεις για να δικαιολογηθεί κάτι
      ↪ Σκοπός της προδικασίας είναι να διαλευκανθεί κατά το δυνατόν η υπόθεση και να διαπιστωθεί αν υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις ότι ο κατηγορούμενος τέλεσε το έγκλημα για το οποίο του έχει ασκηθεί η ποινική δίωξη. (Ποινική προδικασία στη Βικιπαίδεια)

Μεταφράσεις
    αποχρών
    αποχρών λόγος/αποχρώσα αιτία
    αποχρώσες ενδείξεις

Αναφορές
  1. αποχρών - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.