βασιλεύω

βασιλεύω είμαι βασιλιάς < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική βασιλεύω.[1] Δείτε και βασιλεύς, βασιλιάς

• δύω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική βασιλεύω.[2] [3]

ΔΦΑ : /va.siˈle.vo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : βα‐σι‐λεύ‐ω

βασιλεύω, πρτ.: βασίλευα, στ.μέλλ.: θα βασιλέψω, αόρ.: βασίλεψα/εβασίλευσα, μτχ.π.ε.: βασιλευόμενος, μτχ.π.π.: βασιλεμένος

1. είμαι ο βασιλιάς μιας χώρας και την κυβερνώ
2. (για τον ήλιο) δύω [3]
   1. (μεταφορικά) για κάποιον που νυστάζει

      ↪ βασίλεψαν τα ματάκια του

   2. (μεταφορικά) παρακμάζω
3. κερδίζω το φλουρί στη βασιλόπιτα

   ↪ Σ' όποιον έπεφτε ο παράς, έλεγαν πως εκείνος «βασίλεψε»

• ανάσσω (παρωχημένο)

• ζω και βασιλεύω

• βασίλευμα
• → και δείτε τις λέξεις βασιλιάς και βασιλεύς

• → λείπει η κλίση

βασιλεύω < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική βασιλεύω

• Η σημασία «δύει ο ήλιος», μεσαιωνική, ίσως επειδή ο ήλιος πρώτα μεσουρανεί και μετά δύει[1] Δείτε και τις #Αναφορές.

βασιλεύω

• βασιλεύω (όπως στα νέα ελληνικά)

• βασιλεύγω

• βασιλεύσεις
• βασιλεύουσα (μετοχή, η Κωνσταντινούπολη)
• ἐβασίλευσεν

• βασίλευμα
• βασιλευμός
• βασιλευτικός

→ και δείτε τη λέξη βασιλεύς

• βασιλεύω -  Επιτομή του Λεξικού Κριαρά της Μεσαιωνικής Ελληνικής Δημώδους Γραμματείας (1100-1669). Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, [μονοτονικό σύστημα].
• για τη σημασία: «δύει ο ήλιος» δείτε #Αναφορές.

βασιλεύω < (βασιλεύς βασιλ- + -εύω

βασιλεύω

1. είμαι βασιλιάς, κυβερνάω
   • (+ γενική) είμαι βασιλιάς του/της (μέρος)
   • παθητική φωνή: βασιλεύομαι: κυβερνιέμαι, υποτάσσομαι σε βασιλιά, σε νόμο
2. (σπάνιο) ορίζω ως βασιλιά
3. (ελληνιστική σημασία) είμαι κύριος ενός πράγματος (όπως, κατέχω χρυσό)

• βασιλεύω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• βασιλεύω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.