διάλεκτος

Νέα ελληνικά (el)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική η διάλεκτος οι διάλεκτοι (διάλεκτες)
      γενική της διαλέκτου των διαλέκτων
    αιτιατική τη διάλεκτο τις διαλέκτους (διάλεκτες)
     κλητική διάλεκτε (διάλεκτο) διάλεκτοι (διάλεκτες)
Κατηγορία όπως «διάμετρος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

διάλεκτος < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή διάλεκτος (αρχαία σημασία: κοινή γλώσσα)[1] < διαλέγομαι

Προφορά
ΔΦΑ : /ˈði̯a.le.ktos/ & /ˈðʝa.le.ktos/
τυπογραφικός συλλαβισμός : διά‐λε‐κτος
παλιότερος συλλαβισμός : δι‐ά‐λε‐κτος

Ουσιαστικό

διάλεκτος θηλυκό

  • (γλωσσολογία) γλωσσική ποικιλία που ομιλείται από μεγάλο αριθμό ομιλητών και διαφέρει σημαντικά από την κοινή γλώσσα, τόσο που οι διαφορές εμποδίζουν την κατανόηση από ομιλητές της γλώσσας που δεν προέρχονται από τη συγκεκριμένη περιοχή[2]

Συγγενικά

θέμα διαλεκ-

→ και δείτε τις λέξεις διάλεξη και διαλέγομαι

Μεταφράσεις
    διάλεκτος

Αναφορές
  1. διάλεκτος - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  2. What is a dialect?, «Κέντρον Ερεύνης των Νεοελληνικών Διαλέκτων και Ιδιωμάτων - Ι.Λ.Ν.Ε» της Ακαδημίας Αθηνών, ανακτήθηκε στις 14/1/2023


Αρχαία ελληνικά (grc)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
ονομαστική ἡ διάλεκτος αἱ διάλεκτοι
      γενική τῆς διαλέκτου τῶν διαλέκτων
      δοτική τῇ διαλέκτῳ ταῖς διαλέκτοις
    αιτιατική τὴν διάλεκτον τὰς διαλέκτους
     κλητική ὦ! διάλεκτε διάλεκτοι
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  διαλέκτω
γεν-δοτ τοῖν  διαλέκτοιν
2η κλίση, Κατηγορία 'θρίαμβος' όπως «κάμινος» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

διάλεκτος < διαλέγομαι (συνομιλώ), ρήμα μέσης φωνής, θέμα διαλεκ- [1] του διαλέγω (συλλέγω) + -τος → δείτε τη λέξη λέγω στη σημασία λέω

Ουσιαστικό

διάλεκτος θηλυκό

  1. συζήτηση, συνομιλία
    ※  5ος/4oς αιώνας πκε ⌘ Πλάτων, Συμπόσιον, 203a
    θεὸς δὲ ἀνθρώπῳ οὐ μείγνυται, ἀλλὰ διὰ τούτου πᾶσά ἐστιν ἡ ὁμιλία καὶ ἡ διάλεκτος θεοῖς πρὸς ἀνθρώπους, καὶ ἐγρηγορόσι καὶ καθεύδουσι·
    Ο θεός δεν έρχεται σε άμεση επαφή με τον άνθρωπο, αλλά με τη διαμεσολάβηση των δαιμόνων συντελείται κάθε επικοινωνία και συνομιλία των θεών με τους ανθρώπους, και στον ύπνο και στον ξύπνο τους·
    Μετάφραση (2004), Ηλίας Σ. Σπυρόπουλος @greek‑language.gr
  2. επιχειρηματολογία
  3. (γλωσσολογία) η κοινή γλώσσα μιας χώρας
  4. (ελληνιστική κοινή σημ, γλωσσολογία)
    1. διάλεκτος, ιδίωμα
    2. ιδιαίτερος τρόπος προφοράς

Συγγενικά

θέμα διαλεκ- του διαλέγομαι

  • ἀδιάλεκτος
  • διαλεκτέον
  • διαλεκτέος
  • διαλεκτικεύομαι
  • διαλεκτικός
  • ψευδοδιαλεκτικός

→ δείτε και τη λέξη λέγω στη σημασία: λέω

Αναφορές
  1. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.