οἶδα

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

οἶδα < Ϝοιδ- κατά ετεροίωση από το θέμα Ϝειδ- του ρήματος εἴδω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *wóyde < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *weyd- (βλέπω). Συγγενή: λατινική video ( < γαλλική voir), πρωτογερμανική *witaną < γερμανική wissen → και δείτε την Κατηγορία της ρίζας *weyd- [1]

Ρήμα

οἶδα παρακείμενος με ενεστωτική χρήση

γνωρίζω
ἕν οἶδα, ὅτι οὐδὲν οἶδα

Συνώνυμα

γιγνώσκω
ἐπαΐω
επίσταμαι

παράγωγα

(Χρειάζεται επεξεργασία)

ετυμολογικό πεδίο
oἰδ-, εἰδ-, ἰδ-

θέμα εἰδ-

εἰδήμων
εἴδησις & σύνθετα όπως συνείδησις
εἶδος & παράγωγα όπως -ειδής
εἴδωλον

θέμα ἰδ-

ἰδέα & παράγωγα
ἰστέον
ἱστορία

Σημειώσεις

Είναι παρακείμενος με σημασία ενεστώτα. Αρχικά ήταν ο παρακείμενος του ρήματος εἴδω (βλέπω, γνωρίζω), το οποίο όμως σταδιακά έπαψε να χρησιμοποιείται στον ενεστώτα και τη θέση του στο χρόνο αυτό πήρε το μεν ὁράω για την έννοια του «βλέπω» το δε οἶδα για την έννοια του «γνωρίζω».

Αναφορές

Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές

οἶδα - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
οἶδα - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.