βογκάω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

βογκάω < βογκ(ώ) + -άω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική γογγῶ[1] με ορθογραφική απλοποίηση)[2] < ελληνιστική κοινή γογγ(ύζω) + -ῶ < (ηχομιμητική λέξη)[1]

Χωρίς απλοποίηση, η ετυμολογική γραφή βογγάω/βογγώ [1][3]

Προφορά

ΔΦΑ : /voŋˈɡa.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : βο‐γκά‐ω

Ρήμα

βογκάω, -άς.../βογκώ, πρτ.: βογκούσα/βόγκαγα, αόρ.: βόγκησα (χωρίς παθητική φωνή)

(κυριολεκτικά) βγάζω δυνατή και άναρθρη κραυγή που προέρχεται μάλλον από δυσάρεστα αισθήματα, κυρίως πόνο
(μεταφορικά) παράγω ήχο όμοιο με βογκητό
※ 1943 - Ο Άγγελος Σικελιανός απαγγέλλει το ποίημα του «Ηχήστε οι σάλπιγγες» στην κηδεία του Παλαμά
Ηχήστε οι σάλπιγγες... Καμπάνες βροντερές,
δονήστε σύγκορμη τη χώρα πέρα ως πέρα...
Βογκήστε τύμπανα πολέμου... Οι φοβερές
σημαίες, ξεδιπλωθείτε στον αέρα!
Σ' αυτό το φέρετρο ακουμπά η Ελλάδα!

βογγάω / βογγώ[1][3] (ετυμολογική γραφή)
βογκάω / βογκώ[2] (απλοποιημένη γραφή)

Συγγενικά

Κλίση

Αόριστοι: βόγκησα, βόγκηξα → λείπει η κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	βογκάω - βογκώ	βογκούσα - βόγκαγα	θα βογκάω - βογκώ	να βογκάω - βογκώ		βογκώντας
β' ενικ.	βογκάς	βογκούσες - βόγκαγες	θα βογκάς	να βογκάς	βόγκα - βόγκαγε
γ' ενικ.	βογκάει - βογκά	βογκούσε - βόγκαγε	θα βογκάει - βογκά	να βογκάει - βογκά
α' πληθ.	βογκάμε - βογκούμε	βογκούσαμε - βογκάγαμε	θα βογκάμε - βογκούμε	να βογκάμε - βογκούμε
β' πληθ.	βογκάτε	βογκούσατε - βογκάγατε	θα βογκάτε	να βογκάτε	βογκάτε
γ' πληθ.	βογκάν(ε) - βογκούν(ε)	βογκούσαν(ε) - βόγκαγαν - βογκάγανε	θα βογκάν(ε) - βογκούν(ε)	να βογκάν(ε) - βογκούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		βόγκησα	θα βογκήσω	να βογκήσω		βογκήσει
β' ενικ.		βόγκησες	θα βογκήσεις	να βογκήσεις	βόγκα - βόγκησε
γ' ενικ.		βόγκησε	θα βογκήσει	να βογκήσει
α' πληθ.		βογκήσαμε	θα βογκήσουμε	να βογκήσουμε
β' πληθ.		βογκήσατε	θα βογκήσετε	να βογκήσετε	βογκήστε
γ' πληθ.		βόγκησαν βογκήσαν(ε)	θα βογκήσουν(ε)	να βογκήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω βογκήσει	είχα βογκήσει	θα έχω βογκήσει	να έχω βογκήσει
β' ενικ.	έχεις βογκήσει	είχες βογκήσει	θα έχεις βογκήσει	να έχεις βογκήσει
γ' ενικ.	έχει βογκήσει	είχε βογκήσει	θα έχει βογκήσει	να έχει βογκήσει
α' πληθ.	έχουμε βογκήσει	είχαμε βογκήσει	θα έχουμε βογκήσει	να έχουμε βογκήσει
β' πληθ.	έχετε βογκήσει	είχατε βογκήσει	θα έχετε βογκήσει	να έχετε βογκήσει
γ' πληθ.	έχουν βογκήσει	είχαν βογκήσει	θα έχουν βογκήσει	να έχουν βογκήσει

Μεταφράσεις

βογκάω

αγγλικά : moan ^(en), whine ^(en)
γαλλικά : soupirer ^(fr), geindre ^(fr), gémir ^(fr)

Αναφορές

Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
βογκάω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[bab-1] Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

[lkn-2] βογκάω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[dim-3] ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .