τύπτω

τύπτω < αρχαία ελληνική τύπτω με σπάνια χρήση στα νέα ελληνικά

τύπτω

• (λόγιο) (σπάνιο) χτυπώ

• με τύπτει η συνείδησή μου: έχω τύψεις

• τύμπανο
• -τύπης
• -τυπία
• τυπο-
• -τυπος, -τυπικός
• → και δείτε τις λέξεις τύπος, τυπώνω και τυπικός

τύπτω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *(s)teu-p- (χτυπώ)

τύπτω

1. χτυπώ, πλήττω

   ※  5ος/4ος αιώνας πκε ⌘ Αριστοφάνης, Νεφέλαι, 1409

   καὶ πρῶτ᾽ ἐρήσομαί σε τουτί· παῖδά μ᾽ ὄντ᾽ ἔτυπτες;

   και πρώτα θα σε ρωτήσω αυτό: Παιδί σαν ήμουν, με χτυπούσες;

   Μετάφραση (1967): Θρασύβουλος Σταύρου @greek‑language.gr

2. προξενώ πληγές με χτύπημα ράβδου
3. χτυπώ με κεντρί
4. κόβω νόμισμα
5. (μεταφορικά) στενοχωρώ πολύ, πληγώνω
6. (για βέλη, ακόντια ή άλλα πολεμικά όπλα) βάλλω, πλήττω

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 4 (Δ. Ὁρκίων σύγχυσις. Ἀγαμέμνονος ἐπιπώλησις.), στίχ. 531 (στίχοι 530-531)

   ἐρύσσατο δὲ ξίφος ὀξύ, | τῷ ὅ γε γαστέρα τύψε μέσην, ἐκ δ᾽ αἴνυτο θυμόν.

   έσυρ᾽ εν ταυτώ τ᾽ ακονητό του ξίφος, | μες στην κοιλιά τον κτύπησε και την ψυχήν του επήρε.

   Έμμετρη μετάφραση (1922): Ιάκωβος Πολυλάς, @greek‑language.gr

7. (στη μέση φωνή) χτυπώ το στήθος μου από θλίψη, θρηνώ κάποιον, κάνω πληγές, πληγώνομαι
8. (στην παθητική φωνή) χτυπιέμαι, πλήττομαι, τραυματίζομαι, λαμβάνω πληγές, χτυπήματα

   ※  5ος/4ος αιώνας πκε ⌘ Αριστοφάνης, Πλοῦτος , 1013-1015

   μυστηρίοις δὲ τοῖς μεγάλοισι, νὴ Δία, | ἐπὶ τῆς ἁμάξης ὅτι προσέβλεψέν μέ τις, | ἐτυπτόμην διὰ τοῦθ᾽ ὅλην τὴν ἡμέραν.

   Στα μεγάλα Μυστήρια όταν πηγαίναμε | με τ᾽ αμάξι, αν κανένας με κοιτούσε, | μ᾽ έδερνε ολημερίς.

   Μετάφραση (1956), Κώστας Βάρναλης @greek‑language.gr

• τύπτω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• τύπτω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.