τσακίζω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

τσακίζω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική τσακίζω < με διαφορετικές εκδοχές ετυμολόγησης

Προφορά

ΔΦΑ : /t͡saˈci.zo/

τυπογραφικός συλλαβισμός : τσα‐κί‐ζω

Ρήμα

τσακίζω, αόρ.: τσάκισα, παθ.φωνή: τσακίζομαι, π.αόρ.: τσακίστηκα, μτχ.π.π.: τσακισμένος

(μεταβατικό) διπλώνω κάτι πολύ καλά, ώστε να δημιουργηθεί μια τσάκιση
↪ έγραψε κάτι σ' ένα φύλλο χαρτί, το τσάκισε στα τέσσερα και της το έδωσε
(μεταβατικό) σπάω ή τραυματίζω κάτι
※ Καημένε Μακρυγιάννη, να 'ξερες γιατί το τσάκισες το χέρι σου (Ντίνος Χριστιανόπουλος)
(μεταβατικό) εξουθενώνω, κατανικώ, διαλύω
↪ μια ζωή σκληρή δουλειά στα ορυχεία τον τσάκισε ολωσδιόλου
(μεταβατικό) κτυπώ ελαφρά πράσινες ελιές
→ δείτε τη λέξη τσακιστός τσακιστές ελιές
(αμετάβατο) για κάτι που πήγε στραβά, ματαιώθηκε
↪ όλα ήταν έτοιμα για το ταξίδι, αλλά κάτι τσάκισε τελευταία στιγμή
→ και δείτε την παθητική φωνή: τσακίζομαι

Συγγενικά

Κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	τσακίζω	τσάκιζα	θα τσακίζω	να τσακίζω		τσακίζοντας
β' ενικ.	τσακίζεις	τσάκιζες	θα τσακίζεις	να τσακίζεις	τσάκιζε
γ' ενικ.	τσακίζει	τσάκιζε	θα τσακίζει	να τσακίζει
α' πληθ.	τσακίζουμε	τσακίζαμε	θα τσακίζουμε	να τσακίζουμε
β' πληθ.	τσακίζετε	τσακίζατε	θα τσακίζετε	να τσακίζετε	τσακίζετε
γ' πληθ.	τσακίζουν(ε)	τσάκιζαν τσακίζαν(ε)	θα τσακίζουν(ε)	να τσακίζουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		τσάκισα	θα τσακίσω	να τσακίσω		τσακίσει
β' ενικ.		τσάκισες	θα τσακίσεις	να τσακίσεις	τσάκισε
γ' ενικ.		τσάκισε	θα τσακίσει	να τσακίσει
α' πληθ.		τσακίσαμε	θα τσακίσουμε	να τσακίσουμε
β' πληθ.		τσακίσατε	θα τσακίσετε	να τσακίσετε	τσακίστε
γ' πληθ.		τσάκισαν τσακίσαν(ε)	θα τσακίσουν(ε)	να τσακίσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω τσακίσει	είχα τσακίσει	θα έχω τσακίσει	να έχω τσακίσει
β' ενικ.	έχεις τσακίσει	είχες τσακίσει	θα έχεις τσακίσει	να έχεις τσακίσει
γ' ενικ.	έχει τσακίσει	είχε τσακίσει	θα έχει τσακίσει	να έχει τσακίσει
α' πληθ.	έχουμε τσακίσει	είχαμε τσακίσει	θα έχουμε τσακίσει	να έχουμε τσακίσει
β' πληθ.	έχετε τσακίσει	είχατε τσακίσει	θα έχετε τσακίσει	να έχετε τσακίσει
γ' πληθ.	έχουν τσακίσει	είχαν τσακίσει	θα έχουν τσακίσει	να έχουν τσακίσει

Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	τσακίζομαι	τσακιζόμουν(α)	θα τσακίζομαι	να τσακίζομαι
β' ενικ.	τσακίζεσαι	τσακιζόσουν(α)	θα τσακίζεσαι	να τσακίζεσαι
γ' ενικ.	τσακίζεται	τσακιζόταν(ε)	θα τσακίζεται	να τσακίζεται
α' πληθ.	τσακιζόμαστε	τσακιζόμαστε τσακιζόμασταν	θα τσακιζόμαστε	να τσακιζόμαστε
β' πληθ.	τσακίζεστε	τσακιζόσαστε τσακιζόσασταν	θα τσακίζεστε	να τσακίζεστε	(τσακίζεστε)
γ' πληθ.	τσακίζονται	τσακίζονταν τσακιζόντουσαν	θα τσακίζονται	να τσακίζονται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		τσακίστηκα	θα τσακιστώ	να τσακιστώ		τσακιστεί
β' ενικ.		τσακίστηκες	θα τσακιστείς	να τσακιστείς	τσακίσου
γ' ενικ.		τσακίστηκε	θα τσακιστεί	να τσακιστεί
α' πληθ.		τσακιστήκαμε	θα τσακιστούμε	να τσακιστούμε
β' πληθ.		τσακιστήκατε	θα τσακιστείτε	να τσακιστείτε	τσακιστείτε
γ' πληθ.		τσακίστηκαν τσακιστήκαν(ε)	θα τσακιστούν(ε)	να τσακιστούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω τσακιστεί	είχα τσακιστεί	θα έχω τσακιστεί	να έχω τσακιστεί		τσακισμένος
β' ενικ.	έχεις τσακιστεί	είχες τσακιστεί	θα έχεις τσακιστεί	να έχεις τσακιστεί
γ' ενικ.	έχει τσακιστεί	είχε τσακιστεί	θα έχει τσακιστεί	να έχει τσακιστεί
α' πληθ.	έχουμε τσακιστεί	είχαμε τσακιστεί	θα έχουμε τσακιστεί	να έχουμε τσακιστεί
β' πληθ.	έχετε τσακιστεί	είχατε τσακιστεί	θα έχετε τσακιστεί	να έχετε τσακιστεί
γ' πληθ.	έχουν τσακιστεί	είχαν τσακιστεί	θα έχουν τσακιστεί	να έχουν τσακιστεί
Συντελεσμένοι χρόνοι (β΄ τύποι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι τσακισμένος - είμαστε, είστε, είναι τσακισμένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν τσακισμένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν τσακισμένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι τσακισμένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι τσακισμένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι τσακισμένος - να είμαστε, να είστε, να είναι τσακισμένοι

Μεταφράσεις

τσακίζω

αγγλικά : crease ^(en)
γαλλικά : écraser ^(fr), briser ^(fr), fracasser ^(fr)

Αναφορές

Μεσαιωνικά ελληνικά (gkm)

Ετυμολογία

τσακίζω < ίσως απο τον ήχο τσακ (ηχομιμητική λέξη) ή από τη μεσαιωνική τσακί (σπαστός σουγιάς) < οθωμανική τουρκική ? (çakι) (τουρκική çakι)[1][2]

Ρήμα

τσακίζω

→ δείτε τη λέξη τσακίζω (νέα ελληνικά) & → λείπει ο ορισμός (ή οι ορισμοί)

Ρηματικοί τύποι

από τα κείμενα:

ἐτσάκισενμ τσάκισεν (αόριστος)
ἐτσακίστην
ἐτσακίσθησαν
ἐτσακιστῆκαν
τσάκιζε
τσακίζει
τσακίζεται
τσακίζονται
τσακίζουν
τσάκισε (προστακτική)
τσακίσετε (προστακτική)
τσακισθοῦσι
τσακισμένος (μετοχή), ουδέτερο: τσακισμένο
τσακίσουν
τσακιστεῖ

Συγγενικά

ἀποτσακίζω, ἀποτσακκίζω
ἀτσάκιστος
κατατσακίζω
μυριοτσακισμένος
τσάκισμα
τσακιστός

Αναφορές

τσακίζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] τσακίζω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[2] Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.