γεννάω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

γεννάω < γενν(ώ) + νεότερο επίθημα -άω < κληρονομημένο από την αρχαία ελληνική γεννῶ, συνηρημένος τύπος του γεννάω [1]

Προφορά

ΔΦΑ : /ʝeˈna.o/

τυπογραφικός συλλαβισμός : γεν‐νά‐ω

Ρήμα

γεννάω/γεννώ, αόρ.: γέννησα, παθ.φωνή: γεννιέμαι, π.αόρ.: γεννήθηκα, μτχ.π.π.: γεννημένος

φέρνω στον κόσμο μια νέα ζωή
(ψάρια, πουλιά) κάνω αβγά
(μεταφορικά) δημιουργώ κάτι, παράγω εξ αρχής
παθητική φωνή γεννιέμαι: έχω εκ φύσεως μια προδιάθεση ή μια ικανότητα

Εκφράσεις

όπως τον γέννησε η μάνα του
αλλού τα κακαρίσματα κι αλλού γεννάν οι κότες

Κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	γεννάω - γεννώ	γεννούσα	θα γεννάω - γεννώ	να γεννάω - γεννώ		γεννώντας
β' ενικ.	γεννάς	γεννούσες	θα γεννάς	να γεννάς	γέννα - γένναγε
γ' ενικ.	γεννάει - γεννά	γεννούσε	θα γεννάει - γεννά	να γεννάει - γεννά
α' πληθ.	γεννάμε - γεννούμε	γεννούσαμε	θα γεννάμε - γεννούμε	να γεννάμε - γεννούμε
β' πληθ.	γεννάτε	γεννούσατε	θα γεννάτε	να γεννάτε	γεννάτε
γ' πληθ.	γεννάν(ε) - γεννούν(ε)	γεννούσαν(ε)	θα γεννάν(ε) - γεννούν(ε)	να γεννάν(ε) - γεννούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		γέννησα	θα γεννήσω	να γεννήσω		γεννήσει
β' ενικ.		γέννησες	θα γεννήσεις	να γεννήσεις	γέννα - γέννησε
γ' ενικ.		γέννησε	θα γεννήσει	να γεννήσει
α' πληθ.		γεννήσαμε	θα γεννήσουμε	να γεννήσουμε
β' πληθ.		γεννήσατε	θα γεννήσετε	να γεννήσετε	γεννήστε
γ' πληθ.		γέννησαν γεννήσαν(ε)	θα γεννήσουν(ε)	να γεννήσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω γεννήσει	είχα γεννήσει	θα έχω γεννήσει	να έχω γεννήσει
β' ενικ.	έχεις γεννήσει	είχες γεννήσει	θα έχεις γεννήσει	να έχεις γεννήσει
γ' ενικ.	έχει γεννήσει	είχε γεννήσει	θα έχει γεννήσει	να έχει γεννήσει
α' πληθ.	έχουμε γεννήσει	είχαμε γεννήσει	θα έχουμε γεννήσει	να έχουμε γεννήσει
β' πληθ.	έχετε γεννήσει	είχατε γεννήσει	θα έχετε γεννήσει	να έχετε γεννήσει
γ' πληθ.	έχουν γεννήσει	είχαν γεννήσει	θα έχουν γεννήσει	να έχουν γεννήσει
Συντελεσμένοι χρόνοι β΄ (αμετάβατοι)
Παρακείμενος	είμαι, είσαι, είναι γεννημένος - είμαστε, είστε, είναι γεννημένοι
Υπερσυντέλικος	ήμουν, ήσουν, ήταν γεννημένος - ήμαστε, ήσαστε, ήταν γεννημένοι
Συντελ. Μέλλ.	θα είμαι, θα είσαι, θα είναι γεννημένος - θα είμαστε, θα είστε, θα είναι γεννημένοι
Υποτακτική	να είμαι, να είσαι, να είναι γεννημένος - να είμαστε, να είστε, να είναι γεννημένοι

Παθητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	γεννιέμαι	γεννιόμουν(α)	θα γεννιέμαι	να γεννιέμαι
β' ενικ.	γεννιέσαι	γεννιόσουν(α)	θα γεννιέσαι	να γεννιέσαι
γ' ενικ.	γεννιέται	γεννιόταν(ε)	θα γεννιέται	να γεννιέται
α' πληθ.	γεννιόμαστε	γεννιόμαστε γεννιόμασταν	θα γεννιόμαστε	να γεννιόμαστε
β' πληθ.	γεννιέστε	γεννιόσαστε γεννιόσασταν	θα γεννιέστε	να γεννιέστε	γεννιέστε
γ' πληθ.	γεννιούνται	γεννιόνταν(ε) γεννιούνταν γεννιόντουσαν	θα γεννιούνται	να γεννιούνται
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		γεννήθηκα	θα γεννηθώ	να γεννηθώ		γεννηθεί
β' ενικ.		γεννήθηκες	θα γεννηθείς	να γεννηθείς	γεννήσου
γ' ενικ.		γεννήθηκε	θα γεννηθεί	να γεννηθεί
α' πληθ.		γεννηθήκαμε	θα γεννηθούμε	να γεννηθούμε
β' πληθ.		γεννηθήκατε	θα γεννηθείτε	να γεννηθείτε	γεννηθείτε
γ' πληθ.		γεννήθηκαν γεννηθήκαν(ε)	θα γεννηθούν(ε)	να γεννηθούν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	έχω γεννηθεί	είχα γεννηθεί	θα έχω γεννηθεί	να έχω γεννηθεί		γεννημένος
β' ενικ.	έχεις γεννηθεί	είχες γεννηθεί	θα έχεις γεννηθεί	να έχεις γεννηθεί
γ' ενικ.	έχει γεννηθεί	είχε γεννηθεί	θα έχει γεννηθεί	να έχει γεννηθεί
α' πληθ.	έχουμε γεννηθεί	είχαμε γεννηθεί	θα έχουμε γεννηθεί	να έχουμε γεννηθεί
β' πληθ.	έχετε γεννηθεί	είχατε γεννηθεί	θα έχετε γεννηθεί	να έχετε γεννηθεί
γ' πληθ.	έχουν γεννηθεί	είχαν γεννηθεί	θα έχουν γεννηθεί	να έχουν γεννηθεί

Μεταφράσεις

γεννάω

αγγλικά : give birth ^(en), beget ^(en)
γαλλικά : enfanter ^(fr), engendrer ^(fr), accoucher ^(fr)
γερμανικά : gebären ^(de)
ιταλικά : partorire ^(it), generare ^(it), mettere al mondo ^(it)

Αναφορές

γεννώ, -άω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

Αρχαία ελληνικά (grc)

Ετυμολογία

γεννάω < ενεργητική μορφή του γίγνομαι ίσως με αρχικό τύπο γεγενάω ή γέννα και -ω (οι περισσότεροι πάντως θεωρούν ότι η γέννα είναι παράγωγο του γεννάω) (Χρειάζεται επεξεργασία)

Ρήμα

γεννάω-γεννῶ

γεννάω
παράγω, προκαλώ, δημιουργώ
↪ λήθη τῶν ἰδίων κακῶν θρασύτητα γεννᾷ → χρειάζεται παράθεμα

Παράγωγα

μετοχές: γεννήσας,

Συγγενικά

(Χρειάζεται επεξεργασία)

Πηγές

γεννάω - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
γεννάω - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] γεννώ, -άω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας