ξεκρεμώ

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

ξεκρεμώ < κληρονομημένο από τη μεσαιωνική ελληνική ξεκρεμνῶ (και ξεκρεμῶ, ξεκρεμάζω) < ξε + κρεμνῶ ( < ελληνιστική κοινή ή μεταγενέστερη κρεμάω και κρεμνάω· ίσως και από συνδυασμό των λέξεων της αρχαιοελληνικής κρημνός και κρεμάννυμι, ή κρεμύω

Ρήμα

ξεκρεμώ και ξεκρεμάω

βγάζω κάτι από ένα σημείο στο οποίο ήταν κρεμασμένο, το κατεβάζω
↪ Αφού άκουσε ύποπτους θορύβους στον κήπο, ξεκρέμασε το δίκαννο από τον τοίχο του σαλονιού, το γέμισε και βγήκε με προσοχή από το σπίτι για να ελέγξει τον εξωτερικό χώρο.

↪ Μπορείς σε παρακαλώ να με βοηθήσεις να ξεκρεμάσω το πολύφωτο από το ταβάνι;

↪ Πέρασαν πολλές ώρες μέχρι να ξεκρεμάσουν τα κουφάρια των απαγχονισμένων από τα δέντρα της πλατείας· τα άφησαν επίτηδες τόσο πολύ, για παραδειγματισμό των κατοίκων του χωριού.

≠ αντώνυμα: κρεμώ, κρεμάω
(παρωχημένο, αργκό των κλεφτών) κλέβω κάποιο αντικείμενο [1]

ξεκρεμῶ (στο πολυτονικό)

Συγγενικά

Κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	ξεκρεμάω - ξεκρεμώ	ξεκρεμούσα	θα ξεκρεμάω - ξεκρεμώ	να ξεκρεμάω - ξεκρεμώ		ξεκρεμώντας
β' ενικ.	ξεκρεμάς	ξεκρεμούσες	θα ξεκρεμάς	να ξεκρεμάς	ξεκρέμα - ξεκρέμαγε
γ' ενικ.	ξεκρεμάει - ξεκρεμά	ξεκρεμούσε	θα ξεκρεμάει - ξεκρεμά	να ξεκρεμάει - ξεκρεμά
α' πληθ.	ξεκρεμάμε - ξεκρεμούμε	ξεκρεμούσαμε	θα ξεκρεμάμε - ξεκρεμούμε	να ξεκρεμάμε - ξεκρεμούμε
β' πληθ.	ξεκρεμάτε	ξεκρεμούσατε	θα ξεκρεμάτε	να ξεκρεμάτε	ξεκρεμάτε
γ' πληθ.	ξεκρεμάν(ε) - ξεκρεμούν(ε)	ξεκρεμούσαν(ε)	θα ξεκρεμάν(ε) - ξεκρεμούν(ε)	να ξεκρεμάν(ε) - ξεκρεμούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		ξεκρέμασα	θα ξεκρεμάσω	να ξεκρεμάσω		ξεκρεμάσει
β' ενικ.		ξεκρέμασες	θα ξεκρεμάσεις	να ξεκρεμάσεις	ξεκρέμα - ξεκρέμασε
γ' ενικ.		ξεκρέμασε	θα ξεκρεμάσει	να ξεκρεμάσει
α' πληθ.		ξεκρεμάσαμε	θα ξεκρεμάσουμε	να ξεκρεμάσουμε
β' πληθ.		ξεκρεμάσατε	θα ξεκρεμάσετε	να ξεκρεμάσετε	ξεκρεμάστε
γ' πληθ.		ξεκρέμασαν ξεκρεμάσαν(ε)	θα ξεκρεμάσουν(ε)	να ξεκρεμάσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω ξεκρεμάσει	είχα ξεκρεμάσει	θα έχω ξεκρεμάσει	να έχω ξεκρεμάσει
β' ενικ.	έχεις ξεκρεμάσει	είχες ξεκρεμάσει	θα έχεις ξεκρεμάσει	να έχεις ξεκρεμάσει
γ' ενικ.	έχει ξεκρεμάσει	είχε ξεκρεμάσει	θα έχει ξεκρεμάσει	να έχει ξεκρεμάσει
α' πληθ.	έχουμε ξεκρεμάσει	είχαμε ξεκρεμάσει	θα έχουμε ξεκρεμάσει	να έχουμε ξεκρεμάσει
β' πληθ.	έχετε ξεκρεμάσει	είχατε ξεκρεμάσει	θα έχετε ξεκρεμάσει	να έχετε ξεκρεμάσει
γ' πληθ.	έχουν ξεκρεμάσει	είχαν ξεκρεμάσει	θα έχουν ξεκρεμάσει	να έχουν ξεκρεμάσει

Μεταφράσεις

ξεκρεμώ

αγγλικά : unhang ^(en), take off ^(en)
γαλλικά : décrocher ^(fr), afficher ^(fr)
ρωσικά : отцепить ^(ru) (otcepítʹ)

Αναφορές

Κατά τον Ηλία Πετρόπουλο, αυτή η σημασία προέκυψε πιθανόν από τις κλοπές καπέλων και παλτών από τις κρεμάστρες ή τους καλόγερους των καφενείων· βλ. Παροιμίες του υποκόσμου [¹2002] (Αθήνα: Νεφέλη, 2019, ISBN 960-211-657-9), σ. 34.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Κατά τον Ηλία Πετρόπουλο, αυτή η σημασία προέκυψε πιθανόν από τις κλοπές καπέλων και παλτών από τις κρεμάστρες ή τους καλόγερους των καφενείων· βλ. Παροιμίες του υποκόσμου [¹2002] (Αθήνα: Νεφέλη, 2019, ISBN 960-211-657-9), σ. 34.