γλιτώνω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

γλιτώνω < (κληρονομημένο) μεσαιωνική ελληνική γλυτώνω με ορθογραφική απλοποίηση[1][2] < ἐγλυτώνω < *εκλυτώνω < ελληνιστική κοινή ἔκλυτος < αρχαία ελληνική λύω < πρωτοϊνδοευρωπαϊκή *lewH- → δείτε και την ετυμολογική γραφή γλυτώνω[3]

Προφορά

ΔΦΑ : /ɣliˈto.no/

τυπογραφικός συλλαβισμός : γλι‐τώ‐νω

ομόηχο: γλυτώνω

Ρήμα

γλιτώνω, αόρ.: γλίτωσα (χωρίς παθητική φωνή)

(μεταβατικό) σώζω κάποιον από επικείμενο κίνδυνο, βλάβη ή ζημία
(αμετάβατο) σώζομαι, απαλλάσσομαι από επικείμενο κίνδυνο, βλάβη ή ζημία

γλυτώνω (ετυμολογική γραφή)

Εκφράσεις

γλιτώνω από του χάρου τα δόντια / στόμα / νύχια
γλιτώνω από τα χέρια κάποιου
φτηνά τη γλιτώνω, φτηνά τη γλίτωσα

Συγγενικά

όλες οι λέξεις έχουν γραφές με γλι- και με ετυμολογικό γλυ-

αγλίτωτος
απογλιτώνω
γλίτωμα
γλιτωμός
ξεγλίτωμα
ξεγλιτωμένος
ξεγλιτώνω

Κλίση

Ενεργητική φωνή

Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα	Ενεστώτας	Παρατατικός	Εξ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Μετοχή
α' ενικ.	γλιτώνω	γλίτωνα	θα γλιτώνω	να γλιτώνω		γλιτώνοντας
β' ενικ.	γλιτώνεις	γλίτωνες	θα γλιτώνεις	να γλιτώνεις	γλίτωνε
γ' ενικ.	γλιτώνει	γλίτωνε	θα γλιτώνει	να γλιτώνει
α' πληθ.	γλιτώνουμε	γλιτώναμε	θα γλιτώνουμε	να γλιτώνουμε
β' πληθ.	γλιτώνετε	γλιτώνατε	θα γλιτώνετε	να γλιτώνετε	γλιτώνετε
γ' πληθ.	γλιτώνουν(ε)	γλίτωναν γλιτώναν(ε)	θα γλιτώνουν(ε)	να γλιτώνουν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα		Αόριστος	Συνοπτ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική	Απαρέμφατο
α' ενικ.		γλίτωσα	θα γλιτώσω	να γλιτώσω		γλιτώσει
β' ενικ.		γλίτωσες	θα γλιτώσεις	να γλιτώσεις	γλίτωσε
γ' ενικ.		γλίτωσε	θα γλιτώσει	να γλιτώσει
α' πληθ.		γλιτώσαμε	θα γλιτώσουμε	να γλιτώσουμε
β' πληθ.		γλιτώσατε	θα γλιτώσετε	να γλιτώσετε	γλιτώστε
γ' πληθ.		γλίτωσαν γλιτώσαν(ε)	θα γλιτώσουν(ε)	να γλιτώσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα	Παρακείμενος	Υπερσυντέλικος	Συντελ. Μέλλ.	Υποτακτική	Προστακτική
α' ενικ.	έχω γλιτώσει	είχα γλιτώσει	θα έχω γλιτώσει	να έχω γλιτώσει
β' ενικ.	έχεις γλιτώσει	είχες γλιτώσει	θα έχεις γλιτώσει	να έχεις γλιτώσει
γ' ενικ.	έχει γλιτώσει	είχε γλιτώσει	θα έχει γλιτώσει	να έχει γλιτώσει
α' πληθ.	έχουμε γλιτώσει	είχαμε γλιτώσει	θα έχουμε γλιτώσει	να έχουμε γλιτώσει
β' πληθ.	έχετε γλιτώσει	είχατε γλιτώσει	θα έχετε γλιτώσει	να έχετε γλιτώσει
γ' πληθ.	έχουν γλιτώσει	είχαν γλιτώσει	θα έχουν γλιτώσει	να έχουν γλιτώσει

Μεταφράσεις

γλιτώνω

αγγλικά : pull through ^(en), come through ^(en), save ^(en)
ισπανικά : salvar(se) ^(es), escaparse ^(en), escabullirse ^(en)
γαλλικά : échapper ^(fr), sauver ^(fr), s'en tirer ^(fr)
γερμανικά : entkommen ^(de), davonkommen ^(de), ersparen ^(de)

Αναφορές

γλιτώνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
γλιτώνω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)
γλυτώνω κ. (εσφαλμ.) γλιτώνω - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] γλιτώνω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας

[2] γλιτώνω - Χαραλαμπάκης, Χριστόφορος (επιμέλεια) (2014). Χρηστικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας. Αθήνα: Ακαδημία Αθηνών. (ψηφιοποιημένη έκδοση από το 2023, συντομογραφίες-σύμβολα)

[3] γλυτώνω κ. (εσφαλμ.) γλιτώνω - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)