αὖλαξ

Αρχαία ελληνικά (grc)
↓ πτώσεις       ενικός         πληθυντικός  
αὔλᾰκ
ονομαστική ἡ αὖλαξ αἱ αὔλακες
      γενική τῆς αὔλακος τῶν αὐλάκων
      δοτική τῇ αὔλακῐ ταῖς αὔλαξῐ(ν)
    αιτιατική τὴν αὔλακᾰ τὰς αὔλακᾰς
     κλητική ὦ! αὖλαξ αὔλακες
  δυϊκός
ονομ-αιτ-κλ τὼ  αὔλακε
γεν-δοτ τοῖν  αὐλάκοιν
Αργότερα, και ως αρσενικό.
3η κλίση, Κατηγορία 'φύλαξ' όπως «φύλαξ» - Παράρτημα:Ουσιαστικά

Ετυμολογία

αὖλαξ < *ἀ-Ϝλακ-ς < ἀ- προθεματικό + *Ϝλακ-, μεταπτωτική βαθμίδα για την πρωτοϊνδοευρωπαϊκή ρίζα *h₂welk- (τραβάω, κατ' επέκταση οργώνω, φτιάχνω αυλάκι)[1]
Ομόρριζο των ἕλκω, ὁλκός, ὁλκή και με τις μορφές ἄλοξ, ὤλξ ή ὦλξ και τον δωρικό τύπο ὦλαξ (και με ψιλή και με δασεία), με τους οποίους σχεδόν ταυτίζεται εννοιολογικά

Ουσιαστικό

αὖλαξ (αὔλᾰκος) θηλυκό, αργότερα και αρσενικό

  1. αυλάκι
    ↪ βόε... ἐρίσαντε ἐν αὔλακι
    ↪ ἀρότρῳ ἀναρρηγνύντες αὖλακας
  2. (μεταφορικά) γυναίκα, σύζυγος
    → δείτε παράθεμα στον τύπο ἄλοξ
  3. (μεταφορικά) τραύμα, βαθύτερο από γρατσουνιά
    → δείτε παράθεμα στον τύπο ἄλοξ

Συγγενικά
  • αὐλακεργάτης
  • αὐλακισμός
  • αὐλακίζω
  • αὐλακοειδής
  • αὐλακόεις
  • αὐλακοτομέω
  • αὐλακώδης
  • ἐξαυλακίζω
  • ἐναυλακοφοῖτι

σύνθετα του αὖλαξ

  • κυαναῦλαξ
  • μικραῦλαξ
  • ὀλιγαῦλαξ
  • ὁμαῦλαξ
  • πολυαῦλαξ
  • τριαῦλαξ

Αναφορές
  1. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.

Πηγές
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.