εμφυσώ

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

εμφυσώ < (διαχρονικό δάνειο) ελληνιστική κοινή ἐμφυσῶ, συνηρημένος τύπος του ἐμφυσάω. Συγχρονικά αναλύεται σε εμ- + φυσώ.

Προφορά
ΔΦΑ : /eɱ.fiˈso/
τυπογραφικός συλλαβισμός : εμ‐φυ‐σώ

Ρήμα

εμφυσώ, πρτ.: εμφυσούσα, αόρ.: εμφύσησα/ενεφύσησα, παθ.φωνή: (εμφυσώμαι), π.αόρ.: εμφυσήθηκα, μτχ.π.π.: εμφυσημένος[1]

  1. φυσάω αέρα μέσα σε κάτι ή κάποιον
  2. (ιατρική) φουσκώνω (όργανο του σώματος) με αέρα
  3. (μεταφορικά) εμπνέω, δημιουργώ ορισμένο συναίσθημα, μεταδίδω αρχές, ιδέες κλπ. και προκαλώ την υιοθέτησή τους
    ※  Θέλω καρδίαν ζήσασαν ταχύτερον· πεσούσαν / Να την εγείρω, κ' εις νεκράν ψυχήν να εμφυσήσω· / Καρδίαν φθινοπωρινήν, ζωήν φυλλορροούσαν, / Και πεπτωκότα άγγελον ποθώ να ελεήσω. (Αχιλλέας Παράσχος, Προτίμησις)

Κλίση

Ενεργητική φωνή: και λόγιος αόριστος από τα αρχαία: ενεφύσησα

    Ενεργητική φωνή
απρόσωπες εγκλίσεις
απαρέμφατο (αόριστος)
εμφυσήσει
μετοχή (ενεστώτας)
εμφυσώντας
προσωπικές εγκλίσεις
πρόσωπο ενικός πληθυντικός
πρώτο δεύτερο τρίτο πρώτο δεύτερο τρίτο
οριστική εγώ εσύ αυτός εμείς εσείς αυτοί
μονολεκτικοί
χρόνοι		 ενεστώτας εμφυσώ εμφυσείς εμφυσεί εμφυσούμε εμφυσείτε εμφυσούν
παρατατικός εμφυσούσα εμφυσούσες εμφυσούσε εμφυσούσαμε εμφυσούσατε εμφυσούσαν
αόριστος εμφύσησα εμφύσησες εμφύσησε εμφυσήσαμε εμφυσήσατε εμφύσησαν


περιφραστικοί
χρόνοι		 εξακολουθητικός
μέλλοντας		 θα εμφυσώ θα εμφυσείς θα εμφυσεί θα εμφυσούμε θα εμφυσείτε θα εμφυσούν
στιγμιαίος
μέλλοντας		 θα εμφυσήσω θα εμφυσήσεις θα εμφυσήσει θα εμφυσήσουμε θα εμφυσήσετε θα εμφυσήσουν
παρακείμενος α' έχω εμφυσήσει έχεις εμφυσήσει έχει εμφυσήσει έχουμε εμφυσήσει έχετε εμφυσήσει έχουν εμφυσήσει
παρακείμενος β' - - - - - -
υπερσυντέλικος α' είχα εμφυσήσει είχες εμφυσήσει είχε εμφυσήσει είχαμε εμφυσήσει είχατε εμφυσήσει είχαν εμφυσήσει
υπερσυντέλικος β' - - - - - -
συντελεσμένος
μέλλοντας α'		 θα έχω εμφυσήσει θα έχεις εμφυσήσει θα έχει εμφυσήσει θα έχουμε εμφυσήσει θα έχετε εμφυσήσει θα έχουν εμφυσήσει
συντελεσμένος
μέλλοντας β'		 - - - - - -
υποτακτική εγώ εσύ αυτός εμείς εσείς αυτοί
περιφραστικοί
χρόνοι		 ενεστώτας να εμφυσώ να εμφυσείς να εμφυσεί να εμφυσούμε να εμφυσείτε να εμφυσούν
αόριστος να εμφυσήσω να εμφυσήσεις να εμφυσήσει να εμφυσήσουμε να εμφυσήσετε να εμφυσήσουν
παρακείμενος α' να έχω εμφυσήσει να έχεις εμφυσήσει να έχει εμφυσήσει να έχουμε εμφυσήσει να έχετε εμφυσήσει να έχουν εμφυσήσει
παρακείμενος β' - - - - - -
προστακτική - (εσύ) - - (εσείς) -
μονολεκτικοί
χρόνοι		 ενεστώτας εμφύσει εμφυσείτε
αόριστος εμφύσησε εμφυσήστε

Παθητική φωνή:

  • Δεν σημειώνεται παθητική φωνή εμφυσώμαι, εμφυσάσαι, εμφυσάται, ... σε αρκετά λεξικά κοινής νεοελληνικής.[2][3]
    αόριστος εμφυσήθηκα, μετοχή παρακειμένου: εμφυσημένος

Συγγενικά

Μεταφράσεις
    εμφυσώ

Αναφορές
  1. Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)
  2. Ιορδανίδου, Άννα (1998, 8η έκδ.). Τα ρήματα της νέας ελληνικής. Αθήνα: Πατάκης (©1991, 1η έκδοση:1992).
  3. εμφυσώ - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.