βαράω

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

βαράω < (κληρονομημένο) ελληνιστική κοινή βαρ(ῶ) [1] (ή μεσαιωνική ελληνική[2]), συνηρημένος τύπος για την αρχαία ελληνική βαρέω + νεοελληνική κατάληξη -άω κατά τη σημασία βαριά

Προφορά
ΔΦΑ : /vaˈɾa.o/
τυπογραφικός συλλαβισμός : βα‐ρά‐ω

Ρήμα

βαράω/(βαρώ), πρτ.: βαρούσα και βάραγα, στ.μέλλ.: θα βαρέσω, αόρ.: βάρεσα, μτχ.π.π.: βαρεμένος, (το παθητικό βαριέμαι με διαφορετική σημασία)

  • (λαϊκότροπο, οικείο) χτυπάω
    1. δέρνω
      ↪ Μην το βαράς το παιδί!
    2. ηχώ
      ↪ Γιατί βαράει ο συναγερμός;
    3. πυροβολώ
      ↪ το κανόνι βάρεσε
    4. ρίχνω, πετώ
      ↪ Λαθόταν στην άκρη του δρόμου και βάραγε πέτρες προσπαθώντας να πετύχει ένα ντενεκεδάκι.

Εκφράσεις
  • βαράω ενέσεις
  • βαράω κανόνι
  • βαράω μαλακία
  • βαράω μύγες
  • βαράω το κεφάλι μου στον τοίχο

Κλίση

Δε συνηθίζεται ο τύπος βαρώ, βαρά.

    Ενεργητική φωνή
Εξακολουθητικοί χρόνοι
πρόσωπα Ενεστώτας Παρατατικός Εξ. Μέλλ. Υποτακτική Προστακτική Μετοχή
α' ενικ. βαράω - βαρώ βαρούσα - βάραγα θα βαράω - βαρώ να βαράω - βαρώ βαρώντας
β' ενικ. βαράς βαρούσες - βάραγες θα βαράς να βαράς βάρα - βάραγε
γ' ενικ. βαράει - βαρά βαρούσε - βάραγε θα βαράει - βαρά να βαράει - βαρά
α' πληθ. βαράμε - βαρούμε βαρούσαμε - βαράγαμε θα βαράμε - βαρούμε να βαράμε - βαρούμε
β' πληθ. βαράτε βαρούσατε - βαράγατε θα βαράτε να βαράτε βαράτε
γ' πληθ. βαράν(ε) - βαρούν(ε) βαρούσαν(ε) - βάραγαν - βαράγανε θα βαράν(ε) - βαρούν(ε) να βαράν(ε) - βαρούν(ε)
Συνοπτικοί χρόνοι
πρόσωπα Αόριστος Συνοπτ. Μέλλ. Υποτακτική Προστακτική Απαρέμφατο
α' ενικ. βάρεσα θα βαρέσω να βαρέσω βαρέσει
β' ενικ. βάρεσες θα βαρέσεις να βαρέσεις βάρα - βάρεσε
γ' ενικ. βάρεσε θα βαρέσει να βαρέσει
α' πληθ. βαρέσαμε θα βαρέσουμε να βαρέσουμε
β' πληθ. βαρέσατε θα βαρέσετε να βαρέσετε βαρέστε
γ' πληθ. βάρεσαν
βαρέσαν(ε)		 θα βαρέσουν(ε) να βαρέσουν(ε)
Συντελεσμένοι χρόνοι
πρόσωπα Παρακείμενος Υπερσυντέλικος Συντελ. Μέλλ. Υποτακτική Προστακτική
α' ενικ. έχω βαρέσει είχα βαρέσει θα έχω βαρέσει να έχω βαρέσει
β' ενικ. έχεις βαρέσει είχες βαρέσει θα έχεις βαρέσει να έχεις βαρέσει
γ' ενικ. έχει βαρέσει είχε βαρέσει θα έχει βαρέσει να έχει βαρέσει
α' πληθ. έχουμε βαρέσει είχαμε βαρέσει θα έχουμε βαρέσει να έχουμε βαρέσει
β' πληθ. έχετε βαρέσει είχατε βαρέσει θα έχετε βαρέσει να έχετε βαρέσει
γ' πληθ. έχουν βαρέσει είχαν βαρέσει θα έχουν βαρέσει να έχουν βαρέσει


Μεταφράσεις
    βαράω

→ δείτε τη λέξη χτυπάω

Αναφορές
  1. βαράω - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  2. βαράω - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.