ἱλάσκομαι

ἱλάσκομαι < αρχαία ελληνική ἵλαος, ἵλεως ("ευμενής"). Ρίζα σλα > σι-σλα (με αναδιπλασιασμό) > ἱ-λλα < ἱλα + πρόσφυμα -σκ-

ἱλάσκομαι [ ῑ , ᾰ] (αποθετικό ρήμα) παρατατικός: ἱλασκόμην, μέσος μέλλων: ἱλάσομαι, παθητικός μέλλων: ἱλασθήσομαι, μέσος αόριστος: ἱλασάμην, παθητικός αόριστος: ἱλάσθην

1. (στον Όμηρο) + αιτιατική: εξιλεώνω, καταπραΰνω, κατευνάζω τους θεούς

   ※  8ος πκε αιώνας  ⌘ Ὅμηρος, Ἰλιάς, 1 (Α. Λοιμός. Μῆνις.)

   ↪ θεὸν ἱλάσκεσθαι: κερδίζω την εύνοια του θεού (1 (Α), στίχ. 336 )

   ↪ μολπῇ θεὸν ἱλάσκοντο: με άσματα τον θεό εξιλέωναν (1 (Α), στίχ. 473 , Μετάφραση: Ιάκωβος Πολυλάς @greek-language.gr)

   ↪ ὄφρ᾽ ἥμιν ἑκάεργον ἱλάσσεαι ἱερὰ ῥέξας (1 (Α), στίχ. 147 )

   ώστε για εμάς τον Εκάεργο (Απόλλωνα) να εξευμενίσεις κάνοντας ιερές θυσίες

   Μετάφραση: Ιάκωβος Πολυλάς @greek-language.gr

2. (και για ανθρώπους), εξευμενίζω, τιμώ, μετά θάνατον

   ※  5ος αιώνας κε ⌘ Ηρόδοτος, Ιστορίαι, 5. Τερψιχόρη, 47.2 ( @greek-language.gr)

   ἐπὶ γὰρ τοῦ τάφου αὐτοῦ ἡρώιον ἱδρυσάμενοι θυσίῃσι αὐτὸν ἱλάσκονται

   πάνω στον τάφο του ναό έχτισαν και με θυσίες τον λατρεύουν (σαν ημίθεο)

3. (ελληνιστική σημασία , στην Καινή Διαθήκη) εξιλεώνω

   ↪ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας

   • + δοτική → δείτε τη λέξη ἱλάσθητι, προστακτική παθητικού αορίστου: συγχώρεσε!

• επικός μέλλων: ἱλάσσομαι

• ἱλασμός, ἐξιλασμός
• ἱλαστήριος, ἐξιλαστήριος
• ἱλαστής

• ἀφιλάσκομαι
• ἐξιλάσκομαι
• προϊλάσκομαι

• ἀνεξίλαστος
• ἀνίλαστος
• δυσεξίλαστος
• ἐξιλαστικός
• εὐεξίλαστος
• ἵλαος, ἵλεως
• ἱλαρός
• ἱλαρότης

• ἱλάσκομαι - Επιτομή του Λεξικού Λίντελ-Σκοτ, Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας (Επιτομή του Μεγάλου Λεξικού, εκδ. Πελεκάνος, 2007), Ψηφίδες στο Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 2012
• ἱλάσκομαι - ΛΟΓΕΙΟΝ (αγγλικά, από το 2011) Λεξικά για την αρχαία ελληνική και λατινική γλώσσα (στα αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, κ.λπ.) Πανεπιστήμιο του Σικάγου.