αλά

Νέα ελληνικά (el)

Ετυμολογία

αλά < παρωχημένη[1] γραφή των
  1. (άμεσο δάνειο) ιταλική alla. Κυρίως σε εκφράσεις με ιταλική προέλευση[1]
  2. (άμεσο δάνειο) γαλλική à la. Γραφόταν παλαιότερα και α λα, κυρίως για γαλλικές εκφράσεις[1]
Γράφονται πλέον και τα δύο, ως πρόθημα αλα- σε σύνθεση με την επόμενη λέξη.
Οι ιταλικοί μουσικοί όροι γράφονται πάντα με το αλά, χωρίς να γίνεται σύνθεση.

Προφορά
ΔΦΑ : /ala/ άτονο

Επίρρημα

αλά πρόθεση[2] ή επίρρημα[3] ή μόριο[4]

  • (οικείο) όπως, με τον τρόπο, σε απομίμηση
    αλά φράγκα όπως στη Γαλλία ή με γαλλικό τρόπο
    το τρίτο μέρος της Σονάτας με αριθμό Κέχελ 331 του Μότσαρτ έχει τον τίtλο alla turca (αλά τούρκα)

Εκφράσεις
  • αλά μιλανέζα, αλαμιλανέζα
  • αλά μπρατσέτα, αλαμπρατσέτα
  • αλά μπρέβε (μουσικός όρος)
  • αλά πολίτα, αλαπολίτα
  • αλά σισιλιάνα (μουσικός όρος), αλασισιλιάνα (γαστρονομία)
  • αλά τούρκα (μουσικός τίτλος), αλατούρκα (οκλαδόν ή κατα τον τουρκικό τρόπο)
  • αλά φράγκα, αλαφράγκα
  • αλά φράνκα, αλαφράνκα
  • → και δείτε τις λέξεις α λα και αλα-
  • Νεοελληνικές λέξεις με πρόθημα αλα- στο Βικιλεξικό

Σημειώσεις
  • τονίζεται κανονικά ως δισύλλαβο αν και προφέρεται ως άτονο
  • στο γραπτό λόγο συνηθίζεται το αλά κυρίως για τρόπο μαγειρέματος, κυρίως αν πρόκειται για ιταλικό πιάτο
  • μπορεί και να ακολουθεί κύριο όνομα στην ονομαστική: αλά ΠΑΣΟΚ, αλά Παύλος, ... Και αυτά γράφονται με το πρόθημα αλα-[4]

Μεταφράσεις
    αλά
  • → δείτε τη λέξη αλα-

Αναφορές
  1. «αλά», «α λα» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2010). Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας (Β' ανατύπωση. 2009: A' έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας.
  2. «αλά», «α λα» - Μπαμπινιώτης, Γεώργιος (2002). Λεξικό της νέας ελληνικής γλώσσας (Βʹ έκδοση). Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. (Αʹ έκδοση: 1998)
  3. αλά - Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής (1998) του Ιδρύματος Μανόλη Τριανταφυλλίδη (συντομογραφίες-σύμβολα). Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας
  4. «ἀλά» - ⌘ Δημητράκος, Δημήτριος Β. (1964) Μέγα λεξικὸν ὅλης τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης, 1930-1950. 2η έκδοση:1964. Αθήνα: Εκδόσεις: Δομή (15 τόμοι) & επανεκδόσεις, 1η έκδοση:1953 (9 τόμοι) Ελληνική Παιδεία, .
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.